Zo bespaart u op uw ziekenhuisfactuur

De Christelijke Mutualiteit hekelde de grote prijsverschillen tussen ziekenhuizen voor eenzelfde ingreep en kamertype. Hoe kunt u als patiënt zelf uw medische factuur onder controle houden?

De CM publiceerde enkele weken geleden de vijftiende editie van zijn Ziekenhuisbarometer. Die polst elk jaar naar de kostprijs van enkele courante ingrepen in ziekenhuizen over het hele land. Dat een twee- of meerpersoonskamer veel goedkoper kan uitvallen dan een eenpersoonskamer, was al langer bekend. Dat komt omdat artsen voor een gemeenschappelijke kamer geen ereloonsupplementen mogen aanrekenen. Uit de recente Ziekenhuisbarometer blijkt dat u daar vandaag gemiddeld bijna zes keer minder (278 euro) betaalt dan in een eenpersoonskamer (1.619 euro).

Toch blijken er ook tussen twee- of meerpersoonskamers onderling grote verschillen te zijn. Wie er prijsbewust voor kiest samen met andere patiënten op één kamer te liggen, riskeert daardoor alsnog een forse rekening te krijgen. In sommige gevallen is die voor eenzelfde ingreep bijna even hoog als die voor een eenpersoonskamer. De CM illustreert dat met een ingreep: een borstreductie wegens functionele hinder, zoals rug- of nekklachten. In het ene ziekenhuis betaalt u daarvoor 103 euro uit eigen zak, in het andere 2763 euro. Dezelfde ingreep, hetzelfde kamertype, maar wel bijna 27 keer goedkoper.

De zogeheten niet-vergoedbare honoraria zijn de boosdoeners. Dat zijn alle prestaties en ingrepen die de overheid niet terugbetaalt, en die u als patiënt dus zelf moet betalen. “Ziekenhuizen blijken daar erg creatief mee om te springen”, stelt CM-voorzitter Luc Van Gorp vast. “Opmerkelijk is dat zulke niet-vergoedbare honoraria soms enkel aangerekend worden in een meerpersoonskamer, waardoor het financiële verschil met een eenpersoonskamer nagenoeg wegvalt.” Volgens de CM zijn die honoraria niet alleen vaak willekeurig en ondoorzichtig, maar mogelijk ook onwettig.

Intermutualistische werkgroep

Steven Vervaet van de Onafhankelijke Ziekenfondsen bevestigt het probleem. “Dat in eenpersoonskamers ereloonsupplementen aangerekend worden, weten de meeste patiënten intussen wel”, zegt hij. “Maar ook wij stellen een nieuw gegeven vast: de opmars van de niet-vergoedbare prestaties in tweepersoonskamers. Die kunnen een belangrijk deel van de factuur uitmaken. Steeds vaker worden ze gebruikt om extra erelonen en materiaalkosten te kunnen aanrekenen. In september werd zelfs een intermutualistische werkgroep opgericht die zich buigt over dat probleem.”

De Onafhankelijke Ziekenfondsen pleiten dan ook voor maatregelen om de transparantie van de factuur te verhogen. “Ziekenhuizen zouden bijvoorbeeld systematisch een offerte kunnen opmaken bij de opname van een patiënt”, illustreert Steven Vervaet. “Wij raden onze leden ook aan daar zelf naar te vragen.” Heel wat ziekenhuizen vermelden op hun website kostenramingen voor vaak voorkomende ingrepen. U kunt ook via e-mail een offerte vragen. Zeker bij een geplande opname hebt u tijd om de details daarvan rustig door te nemen. Is iets niet duidelijk? Ga dan te rade bij uw ziekenfonds.

Steek ook uw licht op bij andere ziekenhuizen, zodat u de prijzen kunt vergelijken. De CM heeft daarvoor zelfs een handige onlinemodule uitgewerkt, weliswaar gebaseerd op de tarieven van 2017. Weet dat een duur ziekenhuis niet noodzakelijk een betere dienstverlening biedt dan een goedkoper.

De website Zorgkwaliteit, een initiatief van onder meer de Vlaamse overheid en de ziekenhuissector, vergelijkt de zorgkwaliteit (maar niet de prijzen) van een zestigtal ziekenhuizen in Vlaanderen. Daarvoor beroept die zich op de ervaringen van patiënten.

Ken uw rechten als patiënt

“Durf aan je zorgverlener vragen hoeveel een behandeling je effectief zal kosten”, adviseert Dieter Herregodts van de CM. “Zorgverleners zijn wettelijk verplicht je te informeren over de te verwachten kostprijs. Zijn er kostenposten waarin de wettelijke ziekteverzekering niet tussenkomt, bespreek dan de alternatieven met de behandelende arts om samen tot de beste oplossing te komen. Vraag ook naar kosten die losstaan van de medische zorg. Alleen diensten en goederen waar je uitdrukkelijk om gevraagd hebt, mogen aangerekend worden.”

Hebt u een hospitalisatieverzekering, check dan in de polis wat die precies dekt, en wat niet. Neem bij de minste onduidelijkheid contact op met uw verzekeraar. Zo weet u zeker welke kosten gedekt worden, en voorkomt u ten onrechte te vertrouwen op een volledige terugbetaling. Zorg er ook voor dat u in regel bent met de ziekteverzekering. Met andere woorden: ga na of u uw bijdragen wel betaald hebt. Is dat niet zo, dan komt de terugbetaling in het gedrang. Stelt u een onregelmatigheid vast, neem dan meteen contact op met uw ziekenfonds.

Ook Katrien De Weirdt van de Socialistische Mutualiteiten wijst op de rechten van elke patiënt. “Wij stellen vast dat niet iedereen zijn rechten kent en opeist”, zegt ze. “We raden onze leden dan ook aan mondiger te zijn. Kijk je ziekenfactuur steeds na, en kom bij twijfel naar je ziekenfonds, vooraleer ze te betalen. Een zeer belangrijke rol van dat ziekenfonds is immers: de bescherming en de verdediging van zijn leden. Of het nu gaat om onrechtmatige ereloon-, kamer- of andere supplementen, een betwisting van prestaties of andere onkosten op de ziekenhuisfactuur: de juridische dienst geeft gratis advies en kan bemiddelen.”

De CM adviseert zijn leden zelfs de ziekenfactuur altijd vooraf voor te leggen aan het ziekenfonds, dus ook als er geen twijfel is. “Onze consulenten kunnen uitleg geven, en gaan na of er geen fouten of niet-gerechtvaardigde kosten in staan”, klinkt het. “Is dat het geval, dan zullen we de factuur eventueel betwisten bij het ziekenhuis.” Steven Vervaet van de Onafhankelijke Ziekenfondsen bevestigt dat: “Als we foute aanrekeningen vaststellen, gaan we steeds over tot terugvorderingen. Zelfs al is het bewijs van een dubieuze aanrekening in het kader van niet-vergoedbare verstrekkingen niet altijd duidelijk.”