Tesla stopt 1,5 miljard dollar in bitcoin. Wat zit daar achter?

De prijs van een bitcoin ging vandaag voor het eerst boven 48.000 dollar. Maandag raakte bekend dat het bedrijf van Elon Musk 1,5 miljard dollar of bijna 8 procent van zijn cashreserves in de cryptomunt heeft gestopt. We praten erover met fiscaal advocaat Thomas Spaas, die particulieren en bedrijven al jaren juridisch en fiscaal advies geeft voor een correct beheer van hun cryptobeleggingen.

Tesla is een beursgenoteerd bedrijf en is verplicht het beleggerspubliek te informeren over zijn activiteiten. In het rapport over het boekjaar 2020 laat het bedrijf dat elektrische auto’s, batterijen en zonnepanelen maakt, droogjes weten dat het voor 1,5 miljard dollar bitcoins heeft gekocht. In januari 2021 heeft het bedrijf zijn investeringsbeleid geüpdatet. Tesla-CEO Elon Musk loste de voorbije weken al wat hints in die richting in zijn Twitter bio en tweets.

Mag een bedrijf zomaar zijn cashreserves in bitcoin beleggen?

THOMAS SPAAS. “Een bedrijf mag een deel van de cash beleggen. Dat moeten niet per se beleggingen in klassieke instrumenten zoals aandelen of obligaties zijn. Een bedrijf kan ook beleggen in materiële activa, zoals kunstwerken, oldtimers of – wat wel vaker gebeurt – goud.”

“Bitcoin kan je dan beschouwen als digitaal goud. Beursgenoteerde bedrijven moeten wel hun aandeelhouders correct informeren over grote beleggingen. Zo heeft Tesla in de filing bij de Amerikaanse beurstoezichthouder SEC een hele reeks risico’s opgesomd die bij die bitcoin-belegging komen kijken. De prijs van de bitcoin kan sterk schommelen, de wallet waar de bitcoins in bewaard worden kan gehackt worden, enzovoort.”

Is het puur een diversificatie van de geldmiddelen van Tesla?

SPAAS.“We weten nog niet zoveel over de motivatie achter deze belegging, die kan heel doordeweeks zijn. Bijvoorbeeld om te diversifiëren. Maar het is Elon Musk. Er kan ook een meesterplan achter zitten dat de wereld zal veranderen. Er is al veel speculatie over dat plan.”

“Sommigen opperen dat Musk de bitcoins wil gaan gebruiken als een soort grote batterij. Het proces om bitcoins te maken, minen in het jargon, vraagt heel veel energie. Op momenten dat er ergens op een plek in de wereld te veel zonne-energie opgewekt wordt, zou die overtollige energie gebruikt kunnen worden om bitcoins bij te creëren. Een andere piste is dat Musk grotere plannen heeft met betalingen. Tesla heeft al onthuld dat ze in de toekomst aankopen van elektrische wagens met bitcoins willen mogelijk maken. Musk heeft een verleden bij de betaaldienst Paypal. Die piste is dus niet ver gezocht.”

Kan je op veel plaatsen met bitcoin betalen?

SPAAS. “Vandaag niet. Enkele jaren geleden, toen de bitcoin voor het eerst wat aan bekendheid won, experimenteerden verschillende ondernemingen ermee. Tot enkele jaren geleden waren de kosten voor kleine, snelle transacties veel te groot. Vandaag is er technologie, zoals het Lightning Network, die zulke betalingen toch mogelijk maken. Maar betalen met bitcoin heeft nog geen ingang gevonden. Er zijn al zoveel makkelijke mogelijkheden om te betalen, met de smartphone of smartwatch, met de kaart, enzovoort. Een nieuw systeem moet al heel goed zijn om zijn plaats te verdienen naast de bestaande systemen.”

De waarde van de bitcoin is ook heel volatiel. Dat is niet handig voor betalingen.

SPAAS. “In een land met hyperinflatie wordt het natuurlijk wel interessant om met bitcoins te betalen. Het succes van bitcoin hangt dus ook samen met de stabiliteit van klassieke valuta.”

Als een bedrijf in bitcoins investeert, hoe moet het die beleggingen dan boeken?

SPAAS. “In België hebben we geen aparte regels voor bitcoins. De algemene regels zijn dus van toepassing. Wanneer een bedrijf belegt in bitcoins, moeten die als een belegging op de balans worden opgenomen, net zoals bij beleggingsgoud. Als de waarde van de bitcoin vervolgens stijgt, is er boekhoudkundig, en ook fiscaal, nog geen winst. Maar als ze een meerwaarde verzilveren en de bitcoins verkopen, dan moeten ze die meerwaarde bij de winst tellen en daar vennootschapsbelasting op betalen. Meerdere waarderingsmethoden zijn mogelijk, als de methode maar consistent gebruikt wordt. In een stijgende markt kan het last in first out-principe het meest voordelig zijn, omdat op de laatst aangekochte bitcoins de meerwaarde het kleinst is. Er mogen ook kosten en verliezen afgetrokken worden van de winst.”

“Het kan soms ook voordeliger zijn het geld uit de vennootschap te halen en als particulier te beleggen in bitcoins. De meerwaarden zijn dan onder bepaalde voorwaarden vrijgesteld van belasting. Het principe is dat meerwaarden belastingvrij zijn als die beleggingen onder het normale beheer van een goede huisvader vallen. Als het om speculatie gaat, riskeren beleggers 33 procent belasting op de meerwaarde te betalen. Ook als particulier kan je transactie- en bewaarkosten en verliezen aftrekken. Ik heb de eerste aangiftes in 2014 helpen voor te bereiden. Sindsdien zijn de spelregels niet fundamenteel veranderd.”