Pensioenspaarfondsen beleefden slechtste kwartaal sinds begin 2020

De Belgische pensioenspaarfondsen verloren gemiddeld 7 procent sinds Nieuwjaar. Het is geleden van het eerste kwartaal van 2020, toen de coronapandemie uitbrak, dat de fondsen zoveel terrein moesten prijsgeven.

Het is zeer de vraag of de pensioenspaarfondsen dat verlies dit jaar nog kunnen goedmaken, een huzarenstukje waar ze uiteindelijk wel nog in slaagden in 2020. Gemengde fondsen zoals pensioenspaarfondsen waren de voorbije jaren erg populair, omdat obligaties als een soort matras onder de beleggingsportefeuille functioneerden op momenten dat aandelen onderuit gingen.

1. De obligatierally is voorbij

Zowel Europese als Amerikaanse overheidsobligaties hebben hun slechtste kwartaal sinds het einde van de jaren negentig of langer achter de rug door de renteverhogingen van de centrale banken, die als een zwaard van Damocles boven de obligatiemarkten hangen. Als er nieuwe obligaties met hogere rentes op de markt komen, worden de obligaties in beleggingsportefeuilles minder waard. Amerikaanse en Europese obligaties verloren 5 à 6 procent van hun waarde in de eerste drie maanden van 2022. Daarmee lijkt de obligatierally die al meer dan dertig jaar duurt, ten einde.

2. De euro kent een appelflauwte

De beleggers waren veelal slechter af met obligaties dan met aandelen, maar ook aandelen boden geen soelaas. De Amerikaanse S&P500-index verloor 5 procent, uitgedrukt in Amerikaanse dollar, en de Europese Stoxx600-index ging 7 procent lager (in euro). De oorlog in Oekraïne en de lockdowns in China doen de vrees over stokkende productieketens weer hoog oplaaien. De pensioenspaarfondsen zitten in een perfecte storm, gebonden als ze zijn aan enkele beleggingsregels. Ze moeten een substantieel deel van hun portefeuille in obligaties beleggen én een substantieel deel in aandelen.

Bovendien mogen de fondsen maximaal 20 procent van de middelen in een andere munt dan de euro beleggen. De euro verloor sinds het begin van de oorlog in Oekraïne al 4 procent van zijn waarde, uitgedrukt in Amerikaanse dollar. Bovendien hielden de Amerikaanse aandelen de voorbije drie maanden nog net iets beter stand dan de Europese, met uitzondering van technologieaandelen. Die appelflauwte van de euro mag niet verbazen, want de Europese Unie is veel meer verweven met Oekraïne en Rusland dan de Verenigde Staten.

3. Duurzame fondsen beleggen niet in wapens en fossiele brandstoffen

De meeste Belgische pensioenspaarfondsen hebben het label van Towards Sustainability omarmd. Het Belgische duurzaamheidslabel bepaalt niet welke bedrijven de fondsen moeten uitsluiten of welke impact ze moeten hebben, maar de fondsbeheerders moeten wel verantwoording afleggen over het beleggingsbeleid en -beslissingen.

Door de focus op ethisch en duurzaam beleggen, is de kans klein dat de Belgische pensioenspaarfondsen in aandelen investeren zoals het Franse Dassault Aviation dat gevechtsvliegtuigen maakt ,of het Italiaanse Leonardo dat technologie voor het leger maakt. Beide aandelen werden sinds Nieuwjaar de helft meer waard op de beurs. Ook oliemajors als Shell, dat 24 procent duurder werd sinds de start van het jaar, zitten niet vaak in duurzame beleggingsportefeuilles.