Platformen die groepsaankopen organiseren, hebben het afgelopen decennium een forse opgang beleefd. Een van die platformen is iChoosr, dat actief is in vier landen, waaronder België. Particulieren en bedrijven kunnen zich daar gratis en vrijblijvend inschrijven voor de gezamenlijke aankoop van zonnepanelen of groene energie. Gescreende en gekwalificeerde leveranciers worden uitgenodigd om hun beste bod uit te brengen. De aanbieder met de scherpste prijs wint de veiling. Elke deelnemer krijgt een persoonlijk voorstel en beslist dan of hij er ook op ingaat.
Met een groepsaankoop mikken de deelnemers in de eerste plaats op een financiële besparing.
Voor de aankoop van zonnepanelen werkt iChoosr onder meer samen met gemeente- en provinciebesturen. De meer dan 21.000 installaties die op die manier in ons land zijn gerealiseerd, leveren jaarlijks 80.000 megawattuur op. Via dat platform zijn ook meer dan honderd veilingen voor particuliere energiecontracten georganiseerd, waaraan 406.000 gezinnen deelnamen. Daarnaast groepeert iChoosr professionele aankopen van gas en elektriciteit. Jaarlijks tekenen meer dan 4000 bedrijven en verenigingen erop in.
Ook Test-Aankoop organiseerde in het verleden groepsaankopen voor zonnepanelen, isolatie, hoogrendementsglas, condensatieketels, pellets en pelletkachels, led-verlichting en energiecontracten. Geïnteresseerden kunnen zich via de website vrijblijvend inschrijven om deel te nemen aan een actie, waarna de consumentenorganisatie over gunstige tarieven onderhandelt bij de geselecteerde installateurs. Daarna ontvangt elke deelnemer een eerste prijsraming, en de toegewezen vakman komt nog eens ter plaatse om een gedetailleerde offerte op te maken.
Regionale initiatieven
In Vlaanderen kunnen consumenten en kmo's ook aankloppen bij de coöperatie SamenSterker. Ze kunnen er niet alleen terecht voor groepsaankopen van groene gas- en elektriciteitscontracten, maar ook voor de aankoop van onder meer brandhout en pellets, zonnepanelen en -boilers, hoogrendementsglas en isolatie, condensatieketels en waterontharders, led-verlichting, groendaken en het verwijderen van asbest. Het aanbod is afhankelijk van de provincie. In veel gemeenten beschikt de organisatie over lokale, vrijwillige ambassadeurs.
"Voor de groepsaankopen van energiecontracten werken we met een veilingsysteem via iChoosr", zegt Michiel Feys, de coördinator van SamenSterker. "93.000 gezinnen maakten al de overstap. Voor de meeste van onze andere acties stellen we eerst kwaliteitseisen op, en daarna gaan we op zoek naar betrouwbare leveranciers. We kiezen niet zomaar de goedkoopste aanbieder, maar streven naar een optimale prijs-kwaliteitverhouding. Nadat een expert ter plaatse geweest is, ontvangen de deelnemers een offerte waarin de groepskorting verrekend zit. Pas dan beslissen ze of ze de werken laten uitvoeren."
'Organisatoren van groepsaankopen kunnen de consument niet altijd de garantie bieden dat zij het goedkoopste product krijgen.'
In Wallonië en Brussel organiseert Wikipower groepsaankopen van onder meer zonnepanelen, hout en pellets, isolatie, led-verlichting en elektrische fietsen, en dat zowel voor particulieren als voor bedrijven. Meer dan 10.000 huishoudens sloten via dat platform een groen energiecontract af, onder het goedkeurend oog van Greenpeace. Na elke inschrijvingsperiode onderhandelt Wikipower met verschillende leveranciers. Binnen de dertig dagen ontvangen de deelnemers het beste voorstel in hun mailbox, opnieuw zonder enige contractverplichting.
Achats Groupes Wallonie is een initiatief van de vergelijkingswebsite Mesfournisseurs.be, de Franstalige tegenhanger van Aanbieders.be. Dat platform focust op de gezamenlijke aankoop van gas en elektriciteit voor Waalse particulieren (en op termijn ook voor zakelijke gebruikers). Bij zo'n groepsaankoop gaat Achats Groupes Wallonie op zoek naar de voordeligste aanbieder. De deelnemers ontvangen een vrijblijvend voorstel, op de maat van hun persoonlijke behoeften.
Financiële besparing
Met een groepsaankoop mikken de deelnemers in de eerste plaats op een financiële besparing. "Voor zonnepanelen geeft SamenSterker een standaardkorting van 12,5 procent", zegt Michiel Feys. "Voor particuliere energiecontracten bedraagt het voordeel gemiddeld 200 euro per jaar tegenover het marktaanbod. Uiteraard spelen meerdere variabelen. Wie nog nooit is overgestapt naar een andere aanbieder, kan wellicht een hoop meer besparen.
Ook voor bedrijven, die vaak meer verbruiken dan gezinnen, ligt het absolute voordeel meestal hoger." IChoosr bevestigt dat de doorsneebesparing via een groepsaankoop voor energie 200 euro op jaarbasis bedraagt. "Bij de gezamenlijke aankoop van zonnepanelen mag je rekenen op een offerte die al snel 1000 euro goedkoper is dan de indicatieve marktprijzen", zegt businessmanager Frédéric Dumalin. "Bij onze recente actie in de provincie Antwerpen konden de deelnemers intekenen op een pakket van 16 polykristallijne panelen van 275 wattpiek voor 5890 euro, inclusief 6 procent btw. Dat is ruim 1400 euro lager dan de indicatieve marktprijzen voor hetzelfde aanbod."
Sommige installateurs van zonnepanelen vrezen voor te algemene offertes, te weinig transparantie en te lange wachttijden.
Wie zonnepanelen in groep aankoopt via Test-Aankoop, mag volgens de consumentenorganisatie rekenen op een gemiddelde aanschafprijs van 1000 euro of zelfs minder per kilowattpiek. "Daardoor bedraagt de terugverdientijd in Vlaanderen tussen zes en elf jaar", zegt senior business developer Patrick Lizin. "In Brussel is je investering door de groenstroomcertificaten al terugverdiend na vier à vijf jaar. In Wallonië moet je, sinds het wegvallen van de Qualiwatt-premie in juli 2018, rekenen op zeven tot twaalf jaar."
Naast het financiële aspect benadrukken de organisatoren het gemak dat met een groepsaankoop gepaard gaat. De consument bespaart zich een intensieve zoektocht naar de laagste prijzen. "Dat is voor de meeste deelnemers de belangrijkste reden om zich in te schrijven", klinkt het bij SamenSterker. "Wij kiezen de leveranciers nauwgezet uit en staan garant voor de correcte uitvoering van de werken. We zorgen voor de afhandeling van de administratie en eventuele premie- en subsidieaanvragen."
Ook Frédéric Dumalin van iChoosr benadrukt dat groepsaankopen organiseren meer inhoudt dan gewoon het aanbod van de leveranciers verzamelen: "Voor complexe producten zoals groene energiecontracten en zonnepanelen is ontzorging essentieel. Wij nemen al het zoekwerk naar de kwaliteit en de garanties uit de handen van de consument of het bedrijf. Elke deelnemer krijgt een vrijblijvend en persoonlijk voorstel, maar we blijven betrokken bij het volledige proces en zien altijd toe op een goede afloop."
Weinig transparantie
Vanuit sommige hoeken klinkt er wel kritiek op het systeem van de groepsaankopen. Zo vrezen sommige installateurs van zonnepanelen voor te algemene offertes, te weinig transparantie en te lange wachttijden. "Onterecht", zegt Michiel Feys van SamenSterker. "Iedere geïnteresseerde klant mag een plaatsbezoek van een door ons geselecteerde leverancier verwachten. De kwaliteit wordt streng bewaakt, en ondanks het grote succes kunnen onze installateurs de werken uitvoeren binnen de tien weken na de beslissing van de klant."
Ook energieleverancier Eneco uitte in het verleden twijfels. "Organisatoren van groepsaankopen kunnen de consument niet altijd de garantie bieden dat zij het goedkoopste product krijgen", klonk het. "Want niet alle energieleveranciers nemen eraan deel. Vooraleer je intekent op het aanbod van een groepsaankoop, doe je er hoe dan goed aan zelf nog eens de vergelijking te maken." Dat kan alvast makkelijk online, met behulp van de VREG V-test. Tariefchecker.be, Mijnenergie.be en Energie-Vergelijker.be houden zelfs meteen rekening met kortingen van de leveranciers.
