Fondsen met bodembescherming verhuizen miljarden in en uit cash

Eind vorig jaar stapten de beheerders van fondsen met bodembescherming massaal uit aandelen en obligaties. Van de 6,6 miljard euro die ze voor Nieuwjaar aan de zijlijn parkeerden, werd begin dit jaar opnieuw 3,7 miljard euro aan het werk gezet. Dat leren de marktcijfers die de Belgische vereniging van vermogensbeheerders, Beama, verzamelt.

Belgen zijn voorzichtige beleggers. Ze laten zich gemakkelijker overtuigen een deel van hun centen in een beleggingsfonds te investeren, als de beheerders beloven dat ze maximaal 5, 10 of 15 procent van hun inleg riskeren kwijt te spelen. Het gaat dan om fondsen die – rechtstreeks of onrechtstreeks via andere fondsen – het geld van beleggers in aandelen en/of obligaties stoppen.

Wanneer de beurzen crashen en de aandelen in de portefeuille van het fonds veel minder waard worden, worden automatisch verkooporders gegenereerd. De opbrengsten van die verkopen worden vervolgens geparkeerd in geldmarktfondsen. Dat is voor fondsenbeleggers het equivalent van cash, ofwel fondsen die in zeer kortlopend schuldpapier beleggen. Het geld brengt niets meer op, maar de beleggers kunnen op beide oren slapen als de beurzen verder crashen.

190 miljard in fondsen

Beama registreert elk kwartaal hoeveel geld in de in ons land gecommercialiseerde fondsen zit. Zo kwam de vereniging tot de vaststelling dat tussen oktober en december door “technische tussenkomsten in de portefeuilles van gemengde dakfondsen” 6,6 miljard euro uit aandelen- en obligatiefondsen stroomde richting geldmarktfondsen. Dakfondsen zijn fondsen die via andere fondsen investeren in aandelen en of obligaties. Tussen januari en maart verhuisden de beheerders van diezelfde gemengde dakfondsen 3,7 miljard euro uit de geldmarktfondsen richting aandelen- en obligatiefondsen.

We vroegen aan Beama hoeveel geld omgaat in die gemengde dakfondsen met bodembescherming, maar daar kon de vereniging geen antwoord op geven. “Bodembescherming is een techniek die fondsbeheerders van gemengde dakfondsen toepassen. Wij publiceren geen afzonderlijke netto-activa van die fondsen”, zegt een woordvoerder. “Ik kan u enkel vertellen dat 76,3 miljard euro in dakfondsen zit.” In totaal zat eind maart 190 miljard euro in de in België publiek verdeelde fondsen.

Extra kosten

Tussen de piek in januari 2018 en 1 oktober verloor de Bel-20-index ruim 10 procent van zijn waarde en de EuroStoxx-50 ongeveer 6 procent. Als beleggers op 1 oktober uit aandelen stapten, dan bespaarden ze zichzelf een verdere neerwaartse rit van 15 procent in 2018. In de eerste drie maanden van 2019 maakten de Europese beursindexen een haast even spectaculair herstel door als de val naar beneden in de drie maanden die eraan voorafgingen.

Het ziet ernaar uit dat de grensbewakers in de fondsenwereld gedaan hebben wat ze moesten doen. De hamvraag voor beleggers is natuurlijk of ze ook weer in aandelen stapten op het moment dat aandelen goedkoper waren dan op het moment dat ze uitstapten. Het verschil tussen de aan- en de verkoopprijs moet bovendien de extra kosten dekken die onvermijdelijk met zo’n techniek van bodembescherming gepaard gaan.