Het notariaat wordt grondig hervormd. Zo zullen de kosten voor een aankoop van een gezinswoning voortaan lager uitvallen en wordt het statuut van de notaris gemoderniseerd. ‘Dit is de belangrijkste hervorming van het notariaat van de laatste 70 jaar’, klinkt het bij federaal minister van Justitie Vincent Van Quickenborne.
Vorig jaar publiceerde het Prijzenobservatorium van de FOD Economie een studie waaruit bleek dat het notariaat dringend aan hervorming toe was. De laatste aanpassing van hun statuut dateerde namelijk van 1980. Daarom heeft minister Van Quickenborne, in overleg met de sector, nu een grondige hervorming doorgevoerd.
Zo wordt de prijs voor een aankoop van een gezinswoning gedrukt. Door een combinatie van forfaitaire bedragen voor de aankoopakte en de kredietakte en een korting op de erelonen, zou een mediaanwoning van 232.500 euro meer dan 1000 euro goedkoper moeten worden. De minister maakt zich sterk dat de aankoop van een woning op die manier in 98 procent van de gevallen voordeliger zal uitvallen. Die korting zal wel enkel gelden voor de aankoop van de eigen woning, waarin de koper ook zelf gaat gaan wonen.
In een reactie stelt Fednot, de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notarissen, dat dit een ‘aanzienlijke inspanning vanwege alle notariskantoren’ zal vereisen. Daarom wordt een intern solidariteitsmechanisme op poten gezet om de financiële impact te verdelen over alle notarissen in het land.
Transparantere facturen, lagere kosten
Daarnaast wordt ook ingezet op transparantere facturen en worden de excessen aangepakt. Zo wordt de lucratieve overeenkomst tussen notarissen en grote vastgoedprojecten voortaan beperkt tot een forfaitair bedrag van 550 euro per akte. Familiale akten, zoals de zorgvolmacht of een akte van erfopvolging, worden voortaan forfaitair vastgelegd op 195 euro.
Voorts zal ook de opstart van een eerste bedrijf voortaan voordeliger kunnen. Het totaalbedrag, inclusief de aan de overheid verschuldigde kosten, zal in de toekomst 1000 euro bedragen tegenover 1500 euro nu.
Ten slotte wordt ook het statuut van notaris gemoderniseerd. Zo zal het voortaan mogelijk zijn om als ‘toegevoegd notaris’ aan de slag te gaan. Op die manier kunnen personen het beroep uitoefenen zonder in een vennootschap te treden en voltijds als zelfstandige te moeten werken.
‘Notaris is een zwaar beroep, ook qua ondernemingsrisico’s, en dat schrikt soms getalenteerde mensen af om notaris te worden’, zegt notaris Katrin Roggeman, voorzitter van Fednot. ‘Door dit nieuw statuut te creëren, zal het aantal notarissen stijgen. De nieuwkomers zullen vaak jonge mensen zijn. Ze zullen op een flexibele manier hun beroep kunnen uitoefenen, inclusief een goede work-life balance, want deeltijds werken zal mogelijk zijn.’ Bovendien worden vanaf 2023 jaarlijks minimum 120 kandidaat-notarissen benoemd, waardoor het beroep toegankelijker wordt.
Vanaf januari 2023
‘Dit is de belangrijkste hervorming van het notariaat van de laatste 70 jaar’, aldus Van Quickenborne. ‘We zijn daarbij niet over één nacht ijs gegaan. We kiezen voor lagere tarieven, meer transparantie en rechtszekerheid, betere voorwaarden voor startende ondernemers en een modern statuut.’
Ook Fednot is tevreden met de grondige hervorming. ‘Deze grondige hervorming zorgt ervoor dat de meerwaarde van de notaris opnieuw duidelijk wordt erkend’, aldus Roggeman. ‘Ondanks deze zware inspanningen willen we dichtbij de burger blijven staan met een toegankelijk en overkoepelend aanbod van juridische kennis.’ De wetteksten zullen vrijdag op de ministerraad worden goedgekeurd en na advies van de Raad van State worden voorgelegd aan het parlement.
Bedoeling is dat de nieuwe tarieven op 1 januari 2023 in werking treden.
