Belgische werknemers potten vakantiedagen op: ‘Voor bedrijven dreigt een moeilijke puzzel’

Werknemers hebben in 2021 meer vakantie opgespaard voor het najaar dan in 2020 en de voorgaande jaren.

De Belgische werknemers hebben eind augustus 7 procent minder vakantiedagen opgenomen dan in een normaal jaar. Dat leert een analyse van de hr-dienstenleverancier Acerta op basis van gegevens van 260.000 werknemers. Vorig jaar hadden die werknemers aan het einde van de zomer 3 procent minder vakantiedagen opgenomen dan in 2019. Er zijn in de eerste acht maanden van 2021 dus meer vakantiedagen opgepot dan in dezelfde periode in 2020.

Marijke Beelen, vakantie-expert bij Acerta, maakt zich zorgen, want op 31 december moeten de werknemers al hun wettelijke vakantie opgenomen hebben. “Nu de zomervakantie voorbij is, wordt de periode waarin werknemers vakantie kunnen en willen opnemen almaar korter. Voor bedrijven dreigt een moeilijke puzzel, zeker voor de populaire periodes, zoals de herfst- en de kerstvakantie. We raden werkgevers aan initiatief te nemen.”

1. Kunnen vakantiedagen uitbetaald worden?

“Arbeiders krijgen hun vakantiegeld van een vakantiefonds, op basis van hun loon van het voorafgaande jaar. Daarbij wordt niet nagegaan of die vakantie daadwerkelijk is opgenomen”, legt Beelen uit. “Bij bedienden betaalt de werkgever het loon door tijdens de vakantie. Als de wettelijke vakantiedagen niet zijn opgenomen, ondanks verwittigingen van de werkgever, is het mogelijk dat de werknemer die dagen kwijt is.”

De werkgever moet de vakantiedagen wél uitbetalen wanneer er sprake is van overmacht. Als een werknemer langdurig ziek of arbeidsongeschikt is, kan hij geen vakantie opnemen. “De werkgever moet de wettelijke vakantie dan uitbetalen en het ziekenfonds op de hoogte brengen. Voor de dagen die gedekt zijn door het vakantiegeld krijgt de werknemer geen ziekte-uitkering.”

De werkgever mag de vakantiedagen ook uitbetalen in andere gevallen, om conflicten met zijn werknemer te vermijden, maar er is dan wél RSZ-bijdrage op verschuldigd en het vakantiegeld wordt dan belast als een bonus.

2. Vakantie reserveren voor kinderopvang?

Hebben mensen vakantiedagen opgespaard, in de hoop dat ze na de zomer met minder restricties naar het buitenland zouden kunnen reizen? Of hebben de telewerkers gewoon minder vakantiedagen nodig? Sinds 1 september is telewerken niet langer “sterk aanbevolen”, tenzij in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In Vlaanderen en Wallonië zijn ook de scholen op 1 september quasi zonder maatregelen gestart. In Brussel wordt het schooljaar iets voorzichtiger aangevat, wegens de lagere vaccinatiegraad in de hoofdstad.

Tot eind september bestaat de optie van tijdelijke werkloosheid voor werknemers met kinderen die in quarantaine moeten. “Of er een verlenging komt, wordt beslist op het overlegcomité van vrijdag”, zegt Beelen. “Ik durf daar niet op vooruit te lopen.” Andere verlofmogelijkheden zijn dun gezaaid: onbetaald verlof moet de werkgever niet toestaan en ouderschapsverlof is een recht, maar de werkgever kan uitstel vragen. Mogelijk willen sommige ouders om die reden nog wat dagen verlof achter de hand houden.