‘Veel investeerders denken dat China de economische groei wereldwijd wel zal aanzwengelen, maar dat kan heel anders uitdraaien’

De jongste twee jaar zagen we meer deining op de financiële markten dan in de twaalf jaar voordien. Bilal Hafeez, de oprichter van het financieeladviesbureau Macro Hive, vertelt wat hem als econoom en marktenstrateeg het meest bezighoudt: van China tot corona.

De financiële markten hebben veel specialismen. Aandelenanalisten bestuderen de resultaten en de bedrijfsmodellen van ondernemingen. Obligatiehandelaars beoordelen de kredietwaardigheid van bedrijven en landen. En er zijn wisselkoersspecialisten, kenners van de vastgoedmarkt, grondstoffenbonzen en handelseconomen. Allemaal deskundigen die in hun microniche een stap voor willen zijn op de rest van de markt.

Daarnaast zijn er marktenspecialisten die het hele schouwspel van die microniches voor ogen houden en proberen in te schatten waar de markten naartoe gaan, als generaals die het slagveld overzien. Dat zijn de macrostrategen. Zij kijken naar de monetaire beslissingen van een centrale bank, handelsconflicten tussen economische machtsblokken of een wereldwijde pandemie, en proberen de impact daarvan op de markten in te schatten.

De Brit Bilal Hafeez is zo’n macrotype. Hij vervulde onderzoeksfuncties bij ‘s werelds grootste investeringsbanken, waaronder J.P. Morgan, Deutsche Bank en Nomura. In 2019 richtte hij Macro Hive op, een financieeladviesbureau dat investeerders en financiële partijen informeert over de macro-ontwikkelingen op de markten.

Op 17 november zet hij op de Trends Investment Summit zijn kijk op de financiële markten uiteen. Er is genoeg waar hij zich over kan buigen: de onverwachts hoge inflatie, de reactie van de centrale banken daarop, de klimaatrampen van de afgelopen zomer en de niet-aflatende covid-pandemie.

Groeivertraging in China

“Gek genoeg, wat me het meeste bezighoudt, is China”, zegt Hafeez. “Iedereen lijkt ervan uit te gaan dat China de corona-uitbraak onder controle heeft en dat het land voortkabbelt zoals voordien, terwijl het verregaande structurele hervormingen ondergaat. Die zullen een belangrijke impact hebben op de rest van de wereldeconomie.”

Ten eerste wil China de schuldgraad van zijn vastgoedsector drastisch verlagen. Daarnaast is het land zijn privésector, en met name de technologiebedrijven, veel strenger aan het reguleren. “In feite zegt China dat het bereid is een stukje economische groei in te ruilen voor die hervormingen. Dat zal een effect hebben op de hele wereldeconomie, want China is de op één na grootste speler”, verduidelijkt Hafeez. “Veel investeerders denken dat China de economische groei wereldwijd wel zal aanzwengelen, maar dat kan heel anders uitdraaien.”

Veel landen hebben zich voorgenomen hun wagonnetje minder aan China te hangen, maar daar is voorlopig weinig van te merken. “Duitsland blijft veel exporteren naar China. De Verenigde Staten steunen nog heel erg op Chinese import. Het handelstekort tussen die twee landen is nog nooit zo groot geweest”, zegt Hafeez.

De Chinese groeivertraging zal ook een impact hebben op de grondstoffenmarkten. Sommigen spreken van een supercyclus, maar de kans daarop is klein als de Chinese groei vertraagt, denkt de strateeg. “China blijft de belangrijkste invoerder van koper, ijzererts, olie en andere grondstoffen, maar een supercyclus zoals in de jaren 2000 die vooral door China’s expansie werd gedreven, zie ik niet zo snel terugkeren.”

Monetaire beleidsfouten

Wie grondstoffen zegt, zegt dezer dagen ook inflatie. Die is onverwachts hoog in sommige landen. Marktstrategen en economen zijn in twee kampen verdeeld. Sommigen denken dat de inflatie structureel hoger zal gaan en blijven. Anderen verwachten dat ze tijdelijk is. Hafeez behoort tot die laatste groep. “Er zijn twee bronnen voor de hoge inflatieniveaus”, zegt hij. “De ene zijn de hogere energieprijzen. De andere zijn de prijsstijgingen in de wereldhandel door knelpunten in de aanvoerketens en hogere verschepingskosten. Als je die twee zaken buiten beschouwing laat, zijn de inflatiecijfers relatief laag.”

De onzekerheid over de inflatie plaatst de centrale banken in een lastig parket. Moeten ze erop reageren of niet? En zo ja, hoe en hoe hevig? “Ze zijn gewoon te reageren op vraaggedreven inflatie. Als de economische vraag oververhit, verhogen ze de rente om die te temperen. Als die weer afneemt, kunnen ze de rente weer verlagen. Nu drijft een aanbodschok het inflatiespel. Dat is veel moeilijker aan te pakken”, legt Hafeez uit.

Ook onder monetaire beleidsmakers is er een tweedeling. De Europese Centrale Bank en de Bank of Japan laten betijen, in de overtuiging dat het om tijdelijke prijsstijgingen gaat. De Bank of England en de Amerikaanse Federal Reserve zijn zenuwachtiger. Van die eerste verwachten de markten dat ze dit jaar haar rente zal optrekken. “De markt zegt tegelijk wel dat ze dat als een beleidsfout ziet. De kortlopende rente op Brits staatspapier is gestegen, maar die op lange termijn ligt lager. De markt zegt dat de Bank of England eerst de rente zal verhogen, maar dat ze daar vrij snel op zal terugkomen wanneer blijkt dat het te vroeg was.”

De financiële markten hebben altijd scherp gekeken naar het beleid van de centrale banken. Het grote verschil met vroeger is de omvang van de monetaire interventies, zegt Hafeez. Hij doelt op de grootschalige opkoopprogramma’s waarmee centrale banken schuldpapier op de financiële markten kopen. “Vlak na de financiële crisis viel daar wat voor te zeggen. Maar achteraf gezien is het in mijn ogen fout geweest die opkoopprogramma’s zo lang te laten lopen. Dat heeft vooral de prijzen van financiële activa omhooggestuwd. De lage rente is vooral goed geweest voor de mensen en de bedrijven die er financieel het beste voor staan.”

De hamvraag is of centrale banken die opkopen kunnen terugschroeven zonder de financiële markten overhoop te schudden. “Ze hebben daar een eerste aanzet toe genomen, zonder al te veel tumult”, merkt de Brit op.

Terugvallende groei

Met de coronacrisis zijn ook de overheden een meer bepalende rol gaan spelen. Jarenlang is het monetaire beleid dominant geweest, tijdens corona is daar een even sterke budgettaire poot naast komen te staan. Bilal Hafeez vreest echter dat, nu de covid-crisis beheersbaar wordt, overheden hun budgettaire inspanningen te snel terugschroeven. “Een groot risico is dat daardoor de economische groei terugvalt. Er zijn maatschappelijke problemen genoeg waar overheidsinspanningen cruciaal zijn, zoals de klimaatopwarming en digitale infrastructuur. Corona schiep een openheid voor meer budgettaire inspanningen, maar overheden grijpen die kans onvoldoende.”

Corona blijft volgens Bilal Hafeez een factor die de financiële markten in de gaten moeten houden. “Het is vooral belangrijk de ziekenhuisopnames en de overlijdens in verschillende landen te volgen en de reactie van de overheden in te schatten. Daarnaast is de vaccinatiegraad een belangrijke parameter om zicht te krijgen op de weerbaarheid van de economieën tegen de pandemie.”