Jan Van Hove (KBC) over de negatieve rente: ‘De ECB krijgt eindelijk wat ze wil’

Vanaf 1 oktober rekent de onlinebroker Binck, die in 2006 naar België kwam als prijsbreker, een bewaarrente van 0,5 procent aan de klanten aan als er meer dan 25.000 euro cash op de rekening staat. “Voor grote bedragen is een negatieve rente al eerder de regel dan de uitzondering”, meent Jan Van Hove, hoofdeconoom bij KBC.

De banken betalen al een jaar 0,5 procent aan de Europese Centrale Bank (ECB) als ze daar cash stallen. De depositorente zit al sinds juni 2014 onder nul. Waarom rekenen financiële instellingen die kosten nu pas door?

JAN VAN HOVE. “Voor de coronacrisis stonden nog veel financiële instellingen huiverachtig tegenover een negatieve rente op rekeningen. De banken waren bang dat de klanten hun geld zouden weghalen. Ze namen de druk op de winstmarges er bij. De crisis was de druppel die de emmer deed overlopen. Het is nu duidelijk dat we nog lange tijd met de negatieve depositorente van de ECB opgescheept zitten. Zolang het een tijdelijk fenomeen was, keken sommige banken nog de kat uit de boom. De banken rekenen nog altijd maar een deel van de kosten door, maar het is nu eerder de regel dan de uitzondering dat grote klanten of bedrijven betalen om hun cash veilig te bewaren.

“De ECB heeft sinds vorig jaar een compensatiemechanisme geïnstalleerd. Het komt erop neer dat banken die meer krediet verlenen, meer spaarmiddelen bij de ECB mogen parkeren zonder de strafrente te betalen. Zonder die compensatie zouden sommige banken in Zuid-Europa in de problemen zijn gekomen.”

Mensen worden aangemoedigd of zelfs gedwongen hun spaarcenten aan het werk te zetten.

VAN HOVE. “Als je het puur vanuit het perspectief van het monetaire beleid bekijkt, is het een goede zaak dat banken de kosten voor cash doorrekenen aan de klanten. Het was de bedoeling van de centrale banken dat mensen geen vergoeding meer zouden krijgen voor hun spaargeld. Maar in België is er een wettelijke beperking voor gereglementeerde spaarrekeningen. Die moeten minstens een getrouwheidspremie van 0,1 procent en een basisrente van 0,01 procent opleveren. Dat zet een rem op de economie, maar dat is een keuze van de beleidsmakers en een sociale afweging. Als mensen moeten betalen aan de banken om hun spaargeld te bewaren, zullen ze sneller geneigd zijn geld uit te geven.”

Maakt die 0,11 procent zoveel verschil? In reële termen verliezen de spaarders nu al geld.

VAN HOVE. “Het is niet veel, maar het zorgt ervoor dat spaarders hun geld niet durven te beleggen. Want dan verliezen ze misschien geld in absolute termen, terwijl die 0,11 procent een zekerheid is. Het moedigt een defensieve houding aan. We verliezen twee keer. Mensen consumeren niet en ze investeren niet. Op lange termijn leidt beleggen altijd tot een hoger rendement en die beleggingen ondersteunen de economie.”

Dat de euro duur is ten opzichte van de dollar begint de Europese exportbedrijven pijn te doen. Durft de ECB daar iets aan te doen?

VAN HOVE. “De ECB heeft een inflatiedoelstelling. De wisselkoersen sturen is niet haar taak. Maar de Ierse hoofdeconoom van de ECB, Philip Lane, zei onlangs dat de dure euro weegt op de inflatie. In augustus was de inflatie zelfs negatief. Ik vermoed dat de ECB zal proberen de euro naar beneden te praten, door te zeggen dat ze liever een minder sterke euro ziet. Iedereen zal de persconferentie met argusogen volgen. Voorzitter Christine Lagarde maakte al een paar uitschuivers, die bewegingen op de markten teweegbrachten. Zal ze deze keer haar woorden zorgvuldig kiezen?”