Hoe banken en brokers jagen op startende beleggers

De banken en de brokers doen grote inspanningen om beginnende beleggers te paaien. Van BUX tot ING België: ze azen allemaal op beleggers die met kleine bedragen willen beleggen. En de uitbater van de Euronext-beurzen bekijkt of de beurs handel in stukjes van aandelen kan faciliteren.

1. Geeft ING België het startschot voor een prijzenoorlog in brokerland?

Wellicht niet. ING België verlaagt de kosten voor kleine transacties op Euronext Brussel, Parijs en Amsterdam van 0,5 tot 0,35 procent voor klanten die de Self Invest-app gebruiken. Het minimum per transactie zakt van 20 naar 1 euro. Daarmee maakt de bank vooral kleine orders van enkele honderden tot enkele duizenden euro’s interessanter.

De Belgische grootbank is eerder late to the party. Belfius, nog zo’n grote bank, lanceerde afgelopen zomer Re=Bel, een beleggingsapp waarmee de klanten voor 3 euro per order tot 2.500 euro in Belgische aandelen kunnen handelen. Een half jaar later telt Re=Bel al 35.000 gebruikers. KBC heeft met Bolero al jaar en dag een doe-het-zelfplatform. Het tarief ligt met 7,5 euro voor orders tot 2.500 euro iets hoger dan bij Re=Bel en Self Invest.

Voor een eerlijke prijsvergelijking moeten we evenwel behalve met het makelaarsloon rekening houden met nog twee factoren: het bewaarloon en de kosten voor een zichtrekening. Om de Self Invest-app te kunnen gebruiken, moeten klanten eerst een ING Lion Account openen. Die kost 1,9 euro per maand, maar is wel gratis voor jongeren tot 25 jaar. Daarnaast rekent ING België, in tegenstelling tot KBC en Belfius, in zijn beleggingsapp wel 0,0242 procent bewaarloon per maand aan voor aandelen, met een minimum van 0,3025 euro per lijn in de portefeuille.

Van de vier grootbanken heeft BNP Paribas Fortis als enige geen goedkoop alternatief met een hippe naam voor beleggers die op eigen houtje willen beleggen. Met prijsbrekers zoals BUX en DeGiro die vanuit Nederland de Belgische markt bedienen, gaat ING de concurrentie niet aan. Het nadeel van die brokers die met buitenlandse rekeningen werken, zijn de verplichtingen om de taks op beursverrichtingen aan te geven en zelf te storten (bij BUX) en om roerende voorheffing zelf aan te geven in de belastingaangifte (bij BUX en bij De Giro voor niet-Belgische aandelen).

2. Worden fractionele Amerikaanse aandelen mainstream?

Mogelijk wel. BUX heeft vorige week aangekondigd dat het als eerste broker in Europa handel in fractionele aandelen mogelijk maakt. Dat van die ‘eerste’ klopt niet helemaal, maar misschien leggen we beter eerst uit wat fractionele aandelen zijn. Zoals de naam suggereert, zijn het fracties van aandelen. In de Verenigde Staten noteerden al sinds het eind van de jaren negentig fractionele aandelen of stukjes van aandelen op de beurs, maar ze waren zeer zeldzaam. Ze ontstonden weleens als restjes, bij operaties als aandelensplitsingen bijvoorbeeld. In Europa verhandelen enkel volledige aandelen op de beurzen.

De Amerikaanse broker Interactive Brokers heeft fractionele aandelen in 2019 een nieuwe adem gegeven. Sindsdien zijn Amerikaanse brokers zoals Robinhood en Charles Schwab op de kar gesprongen. Beginnende beleggers hebben niet altijd 3.300 euro om één aandeel van Amazon te kopen bijvoorbeeld. Door het aandeel in stukjes te breken, wordt het Amazon-aandeel toegankelijker voor een breder publiek.

Amazon zou ook zelf zijn aandeel kunnen splitsen, maar zo’n duur en ontoegankelijk aandeel lijkt stilaan een erezaak te worden voor grote, Amerikaanse technologie-aandelen. In eigen land voelt de koekjesbakker Lotus Bakeries er niets voor om het aandeel van bijna 5.600 euro op te splitsen in minder dure aandelen, ondanks een weerkerende vraag op de aandeelhoudersvergadering. Fractionele aandelen bieden dan een oplossing.

Interactive Brokers heeft veel tentakels, waaronder ook enkele in Europa. Lynx bijvoorbeeld is een introducing broker of een schakel tussen Belgische en Nederlandse beleggers en de Amerikaanse broker. Mexem is nog zo’n etalage van Interactive Brokers, die in de Lage Landen wel wat klanten telt. Mexem bood al langer handel in fractionele aandelen aan. Bij Lynx staat een tarief voor fractionele aandelen in de tarievenlijst, maar bij een testje in de praktijk blijken de fractionele aandelen toch niet toegankelijk voor de Belgische belegger.

Interactive Brokers is een grote, internationale speler, waardoor het mogelijk is fractionele handel in grote, Amerikaanse aandelen aan te bieden. Zij kunnen voor u een stukje van een aandeel Amazon kopen, en de rest van de stukjes verpatsen in Nederland, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, of een ander land waar ze actief zijn. Voor minder liquide aandelen, die minder van hand wisselen, is dat een pak moeilijker. Sam Hollanders van de vergelijkende website BrokerTarieven.be is geen grote fan van fractionele aandelen: “Als belegger heb ik het moeilijk met de breuk die daarmee komt tussen het investeren in bedrijven en het handelen in aandelen. Dit maakt van aandelen meer een financieel product dan een eigendomsbewijs.”

3. Kunnen beleggers ook stukjes van Europese aandelen kopen?

Nog niet. Bij BUX kunnen de klanten sinds vorige week stukjes van bepaalde Amerikaanse aandelen in handen krijgen. In de toekomst zou ook fractioneel beleggen in ETF’s en Europese aandelen mogelijk worden in de BUX Zero-app. “We werken niet met afgeleide producten”, klinkt het. “We bouwen met onze partner ABN AMRO Clearing Bank aan de juiste infrastructuur daarvoor, zodat we fractioneel beleggen in Europese aandelen en in ETF’s mogelijk kunnen maken.”

Stukjes van Europese aandelen verhandelen nog niet op de gereglementeerde markten. “Euronext is dat aan het onderzoeken”, zegt Pascal Brabant, een woordvoerder van Euronext. “Onze post-tradepartners LCH en EuroCCP kunnen geen fracties van aandelen clearen op hun systemen.” De clearing is een stukje van de verwerking van de beursorders achter de schermen: het samenvoegen van orders, het wegstrepen om ervoor te zorgen dat het geld en de effecten tegelijk kunnen oversteken en elke belegger krijgt waar hij recht op heeft.

Sam Hollanders: “De grootste nadelen van fractionele aandelen zijn de liquiditeit, dat je enkel tegen de geldende marktprijs kunt kopen (via marktorders) en het tegenpartijrisico. Er zijn minder beleggers die in fracties beleggen, dan in volledige aandelen. Krijg je dan wel een goede prijs voor je fracties, als je ze weer wilt verkopen? BUX is van plan in de toekomst ook andere orders dan marktorders mogelijk te maken, zoals limietorders ofwel orders waarbij je op voorhand zegt tegen welke prijs je wilt kopen. Kijk ook goed na of er een tegenpartijrisico bestaat. Volledige aandelen staan echt op jouw naam en op jouw effectenrekening. Fractionele aandelen staan doorgaans op de balans van de broker. Hoe zit het bij BUX? “Stel dat je 0,7 aandeel van Apple koopt met BUX Zero, dan crediteren we je account met 0,7 aandeel. De resterende 0,3 van het aandeel houden we dan aan in het fractionele boek. Als iemand anders later 0,3 aandeel bestelt, kunnen we dat deel direct verkopen vanuit het fractionele boek”, zegt een woordvoerder van BUX.