Coronacrisis: ‘We zitten in de overdrijvingsfase op de beurs’

Het inreisverbod dat de Amerikaanse president Donald Trump heeft aangekondigd, doet de beurzen crashen. De koersdaling is heviger dan die in voorgaande weken na de corona-uitbraak in Italië en het olieconflict tussen Saudi-Arabië en Rusland.

Iedereen is verrast door de snelheid waarmee de koersen in de laatste weken naar beneden zijn gedoken. “Het zijn de snelste verkoopgolven die ik ooit gezien heb”, zegt Philippe Gijsels, hoofdstrateeg bij BNP Paribas. “Dagelijkse dalingen van 6 à 7 procent komen niet vaak voor.”

Etienne Platte, hoofdstrateeg bij het Nederlandse hefboomfonds Antaurus, wijst voor een verklaring naar ETF’s en indexfondsen. “Heel veel verkopen zijn in korven of blokken gebeurd, waardoor de koersen heel snel en heel veel zakten. Dat komt vooral door de verkoop van ETF’s en andere indexproducten”, legt hij uit. “De liquidatie van ETF’s, de algoritmische handel en het ontbreken van schokdempers die er vroeger wel waren, zoals de marktenzalen van de banken, zorgen ervoor dat het snel naar beneden gaat”, voegt Gijsels toe.

Ook Dirk Thiels van KBC is de snelheid opgevallen. “De correctie is heel vlug gegaan, zeker op Wall Street. Een daling van 15 procent in een week gebeurde vroeger zelden. Er zal achteraf wel academisch onderzoek naar gebeuren, maar ik vermoed dat het gebrek aan menselijk beursgedrag daar wel voor iets tussen zal zitten.” Thiels is wel gerustgesteld dat voorlopig wel nog liquiditeit op de aandelenmarkt aanwezig is.

Onzekerheid troef

De aandelencrash van vandaag ligt in het verlengde van die van de afgelopen weken. Sinds een maand staan alle beursindexen wereldwijd op zware verliezen. Alle Europese aandelenbeurzen zijn meer dan 25 procent gedaald. De Japanse Nikkei staat meer dan 20 procent lager dan begin dit jaar. De Amerikaanse index Dow Jones zit ook al officieel in een berenmarkt, een term die geldt wanneer de koersen meer dan 20 procent zakken tegenover recente hoogtepunten. Vandaag zullen die verliezen wellicht met 10 procent aandikken.

Onzekerheid is momenteel de enig kracht die de aandelenmarkten bestiert. “Ik heb al meerdere berenmarkten meegemaakt, maar nog nooit eentje geleid door een virus”, zegt Frank Vranken, hoofdstrateeg bij Puilaetco Dewaay. “Niemand kan nu al zeggen wat de uiteindelijke impact daarvan op de economie zal zijn. Ook de financiële markten hebben daar het gissen naar, en als ze het niet weten, dan stemmen ze met hun voeten.” Ook Dirk Thiels van KBC voelt het zo aan. “Als de markten het niet weten, gaan ze uit van het slechtste scenario. Je ziet dat ze nu alle risico overboord gooien en capituleren. We zitten duidelijk in een overdrijvingsfase.”

De kerntaak van financiële markten is toekomstige winsten in te schatten, en aan de hand daarvan te bepalen wat ze vandaag voor die toekomstige winsten willen betalen. Het probleem is dat die winstschatting nu onmogelijk is. “De verliezen die bedrijven de komende maanden zullen optekenen, kunnen we nu gewoon nog niet in de koersen projecteren”, stelt Etienne Platte. “Italië gaat op slot, er worden tienduizenden vluchten afgelast enzovoort. Het is nu nog niet te behappen hoe groot de verliezen zullen zijn.” Dirk Thiels treedt hem bij. “Niemand kan nu al inschatten hoe zwaar de impact zal zijn.”

Slecht nieuws

Platte verwacht een rist aan winstwaarschuwingen in de loop van dit jaar. “Bedrijven maken eind april hun cijfers voor het eerste kwartaal en eind juli die voor het tweede kwartaal bekend. Afhankelijk van hoelang de problemen door het virus nog aanhouden, kunnen die twee kwartalen weleens heel slecht zijn. Dat zit nu nog niet in de koersen verrekend en we kunnen nog niet weten waar de bodem ligt.” Frank Vranken treedt hem bij: “Elke berenmarkt gaat gepaard met lagere winsten, alleen weten we nu nog niet hoe laag die zullen zijn.”

De continue stroom aan slecht nieuws drijft de koersen naar beneden, aldus de marktstrategen. “Het zou me niet verbazen dat, als het slechte nieuws blijft aanhouden, de echte klap nog moet komen”, zegt Platte. “Als de berichtgeving negatief blijft, zal de markt daarop blijven reageren”, zegt Thiels. “Nu zitten we in een neerwaartse nieuwsstroom”, voegt ook Gijsels toe. “Die zal op een bepaald moment keren. Het luchtruim wordt nu gesloten en reizen worden afgelast. Op een gegeven moment gaat dat weer open en zullen mensen weer reizen boeken. Alleen is het heel moeilijk te weten wanneer we die bodem zullen bereiken.”