De Europese Centrale Bank (ECB) gaat in december verduidelijken hoe ze haar stimulus plant af te bouwen. Volgens Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België, zal Frankfurt heel geleidelijk te werk gaan. “Beleggers willen zekerheid dat ze hun obligaties niet hals over kop moeten verkopen.”
De ECB hield vorige week haar rentevergadering. Eigenlijk kondigde ze nadien aan dat ze een aankondiging zal doen. Wat verwacht u?
PETER VANDEN HOUTE. “Er liggen twee vragen op tafel: zal de ECB langer obligaties opkopen dan maart 2017, zoals nu is aangekondigd? En wat gaat ze doen als ze niet voldoende Duitse obligaties meer kan opkopen? Die twee gaan eigenlijk samen. Ik verwacht dat er een verlening van het inkoopprogramma komt met tegelijk de aankondiging dat de ECB de inkopen zal afbouwen. De schaarste kan ze oplossen door meer staatsobligaties te kopen van elke uitgifte. Vandaag is dat geplafonneerd op 33 procent. “
Eind 2013 zette de Federal Reserve de markten in rep en roer met de aankondiging van het nakende einde van zijn stimulusbeleid. Een les voor de ECB?
VANDEN HOUTE. “Wees maar zeker dat de ECB die episode grondig heeft bestudeerd. Toenmalig Fed-voorzitter Ben Bernanke lanceerde nog maar het woord ‘tapering’ en de markten reageerden alsof de geldkraan een dag later al dicht zou gaan. De ECB zal dus benadrukken dat ze haar beleid maar heel geleidelijk zal wijzigen. Mogelijk geeft ze nog geen einddatum, maar wel een eerste tussenstap: bijvoorbeeld dat ze vanaf juni maandelijks maar 60 in plaats van 80 miljard euro aan obligaties opkoop. De communicatie wordt essentieel. Het blijft behoedzaam manoeuvreren voor ECB-voorzitter Mario Draghi. Hij moet iedereen geruststellen en tegelijk diets maken dat de stimulus eindig is.”
Is de Europese economie klaar voor minder steun van de ECB?
VANDEN HOUTE. “De economie doet het niet slecht, maar ook niet fantastisch. De groei zal rond 1 à 1,5 procent blijven schommelen. Door de stimulus maar mondjesmaat af te bouwen, laat de ECB de overheden nog wat tijd om met iets op de proppen te komen om de groei aan te wakkeren. Frankfurt is zich er wel van bewust dat de doeltreffendheid van zijn beleid afneemt en dat de negatieve bijwerkingen, zoals het effect van de negatieve rente op de banken, zwaarder beginnen te wegen. De hoop is dat de overheden de fakkel nu overnemen, maar met het begin van de onderhandelingen over de brexit en de verkiezingen in Duitsland, Frankrijk en Nederland staan er politiek zware tijden voor de deur.”
Zijn de markten klaar voor minder stimulus?
VANDEN HOUTE. “Mogelijk zullen de lange rentes een beetje stijgen, maar de markten kunnen een tapering wel verteren. Iedereen heeft gezien dat het in de VS gelukt is de inkopen af te bouwen, dus het terrein is geëffend. Ik verwacht de komende weken nog meer communicatie van de ECB, waarin ze onder meer zal benadrukken dat ze het geld van obligaties die op vervaldag komen, zal herinvesteren. Eigenlijk willen beleggers horen dat de rente nog lang laag blijft, wat betekent dat ze hun obligaties niet hals over kop moeten verkopen. Dat is wat de ECB nu ook doet.”
