Beleggen in botten: dinosaurussen kennen steeds meer succes op veilingen

Op de eerste verdieping van de Eiffeltoren stond begin juni een indrukwekkend skelet van een dinosaurus te bewonderen. Het was negen meter lang en drie meter hoog. Het ging om een Theropoda, een vleesetende dinosaurus die op zijn achterste poten liep. De dino stond daar niet toevallig, maar was er neergepoot door het veilinghuis Aguttes. De waarde werd op voorhand door experts geschat op 1,2 tot 1,8 miljoen euro. Uiteindelijk telde een vermogende Fransman 2 miljoen euro neer voor het verzamelobject. Het is en blijft een nichemarkt. Niet iedereen heeft het geld op zak voor een dinosaurusskelet en niet iedereen heeft plaats in zijn woonkamer voor een dinosaurus, maar er is de jongste jaren meer en meer interesse. Behalve de verzamelaars komen er ook kapitaalkrachtige investeerders op af, die op zoek zijn naar een alternatieve belegging.In april ging er nog een skelet van een plantenetende Diplodocus van twaalf meter lang en een skelet van een vleesetende Allosaurus met zestig scherpe tanden onder de hamer voor meer dan 1,4 miljoen euro per skelet. Een Australische investeerder was bereid fors meer te betalen dan de geschatte waarde van 500.000 euro. Enkele maanden eerder kocht Kléber Rossillon, de eigenaar van de tuinen van het kasteel van Marqueyssac, een bekende toeristische stek in Dordogne (Frankrijk), een andere Allosaurus voor 1,1 miljoen euro. Ook bij die veiling lag de verkoopprijs fors hoger dan de schatting van 800.000 euro. Het prestigieuze skelet dat voor 75 procent compleet is, lokte al heel wat extra bezoekers naar het park. Het veilingrecord van 1997 staat wel nog altijd. Toen werd 7 miljoen euro neergeteld voor een T-Rex. Het is het meest complete en best bewaarde skelet van een dinosaurus dat tot nu toe werd gevonden. Het skelet kreeg de bijnaam Sue, naar Susan Hendrickson, de vrouw die de ontdekking deed. De specialisten zien verschillende redenen voor de opkomst van de dino. "Je zou er een vorm van snobisme in kunnen zien", zegt Dominique de Villegas, veilingmeester bij Hôtel de ventes Horta in Brussel. "Sommige kopers zoeken naar loten die ongewoon zijn, om zich te onderscheiden van de rest. De grote veilinghuizen zoals Sotheby's en Christie's verkopen niet enkel kunst, maar ook oldtimers, wijn en nu dus ook dinosaurussen. Ze proberen in te spelen op de mode van het moment en het is goede marketing als ze van zich doen spreken met bijvoorbeeld de verkoop van een dinosaurusskelet." Beleggen in fossielen kan ook een vorm van diversificatie van het vermogen zijn. Roland de Lathuy, directeur van het kantoor van Christie's in Brussel, merkt op dat rariteitenkabinetten opnieuw in de mode zijn. "Het gaat om tentoonstellingen van kunstobjecten of meesterwerken, maar evengoed zeldzame fossielen en koralen. Ik ben dan ook niet verbaasd dat de skeletten van dinosaurussen meer en meer interesse wekken van verzamelaars. Ze zijn vooral op zoek naar iets origineels en zeldzaams."Ook op de jongste Brussels Antiques & Fine Arts Fair (Brafa) stond een schedel van een Triceratops ter waarde van 250.000 euro tentoon, naast andere rariteiten zoals een kosmonautenpak uit het sovjettijdperk. Op de vraag of een dinosaurus een goede belegging is, antwoordt De Villegas ontkennend. "De wetgeving over ivoor, hoorns en fossielen evolueert zo snel dat ik nooit adviseer zoiets te kopen vanuit een winstoogpunt. Het moet een investering voor het plezier zijn." Pascal Godefroit, een paleontoloog verbonden aan het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, laat eenzelfde klok horen. "Je moet ook voorzichtig zijn en het onderscheid maken tussen legale en illegale verkopen. Je begeeft je in een wereld van oplichters. Er is ook iets als 'opblaasbare dinosaurussen'. Zo noem ik skeletten die op basis van drie stukjes bot gereconstrueerd werden, zonder ook maar één tegenexpertise. Bovendien is er een georganiseerde trafiek van fossielen die nooit het land hadden mogen verlaten waarin ze werden ontdekt." Godefroit brengt de farce met de schedel van een Tyrannosaurus rex in herinnering, die illegaal uit Mongolië was gesmokkeld in herinnering. De Hollywood-acteurs Nicolas Cage en Leonardo DiCaprio hadden nog tegen mekaar opgeboden voor die schedel, waarbij Cage met een bod van een kwart miljoen dollar aan het langste eind had getrokken. Uiteindelijk schonk Cage de schedel terug aan Mongolië, toen duidelijk werd dat de botten eigenlijk waren gestolen. Godefroit vindt de veilingprijzen niet meer redelijk. "Je moet rekenen op twee jaar archeologische opgravingen en onderzoek en meer dan twee jaar voorbereidend werk voor zo'n veiling. De tussenpersonen moeten een vergoeding krijgen. Een prijs tussen de 500.000 euro en 1 miljoen euro voor zo'n skelet is niet zo raar, maar 2 miljoen euro is pure speculatie." Godefroit vindt het ook bijzonder jammer dat de wetenschappelijke instituten steeds meer buitenspel staan. Het is lang niet zeker dat er nog wetenschappelijk onderzoek kan gebeuren of dat het publiek de dino's nog kan bewonderen als ze in privéhanden terechtkomen.Behalve de dinosaurussen duiken ook mammoeten op de veilingen op. Die zijn nog iets betaalbaarder. Eind 2017 telde een Fransman 550.000 euro neer voor een bijna volledig skelet van een van de reusachtige voorvaderen van de olifant. Zijn bedrijf Soprema, gespecialiseerd in waterdichting en isolatie, heeft een mammoet in het logo en zal het skelet in de nieuwe gebouwen van het bedrijf tentoonstellen. De mammoetskeletten zijn minder oud dan de dino-skeletten. Het gaat om dieren die meer dan 10.000 jaar geleden leefden, maar ze zijn niettemin ook populair bij verzamelaars.