‘De champagneprijs zal stijgen. Het wordt nog meer een luxeproduct’

© DIETER TELEMANS
Wolfgang Riepl
Wolfgang Riepl redacteur bij Trends

Tien jaar lang daalde de consumptie in de belangrijkste champagnemarkt Frankrijk. Maar de Belg Paul-François Vranken, de eigenaar van het beursgenoteerde champagnehuis Vranken Pommery, ziet licht aan het einde van de tunnel. “Paris s’éveille. Langzaamaan gaat het beter met Frankrijk.”

Merken bouwen. Wat brouwers al decennia proberen, lijkt wel spelenderwijs te gaan voor les Maisons de Champagne. Dertig meter diep liggen de kelders van het champagnehuis Pommery, met zowel in de winter als in de zomer een constante temperatuur van 10 graden Celsius. In de 18 kilometer lange kelders rijpen 25 miljoen flessen van het internationale premiummerk Pommery. Sommige rijpen twintig jaar lang. De kelders lokken 140.000 bezoekers per jaar.

Eigenaar Paul-François Vranken schrijdt bijna statig door de onderaardse donkere gewelven. Het werd de voorbije jaren in de Vlaamse media wat stiller rond de Belg (zie kader Paul-François Vranken), die bijna een halve eeuw actief is in de champagnestreek. Dat komt mede door de beurskoers van het ook in Brussel genoteerde Vranken Pommery. In 2008 bedroeg de beurskoers 56 euro, vandaag kabbelt het aandeel rond 24 euro, met een zeer geringe liquiditeit. Dat heeft veel te maken met de Franse economie, die evenzeer een verloren decennium achter de rug heeft. En dan volgde nog de mokerslag met de terreuraanslagen de voorbije twee jaar.

De champagneconsumptie lijkt wel een weerspiegeling van de gezondheid van de Franse economie. Die gaat al tien jaar achteruit. Maar de daling is vooral te wijten aan het eigen land.

PAUL-FRANÇOIS VRANKEN. “De daling situeert zich hoofdzakelijk in de luxueuze hotels en restaurants. George V en La Plaza Athénée in Parijs, de hotels Martinez en Majestic in Cannes, de hotels van prins Albert van Monaco. Na de terreuraanslagen bleven buitenlandse toeristen weg. Ze verloren tot 60 procent van hun klanten. Onze verkoop zakte mee, want net daar wordt veel champagne gedronken. De champagneverkoop is niet gedaald in de supermarkten en bij de gespecialiseerde wijnhandelaars.”

Toont 2017 beterschap?

VRANKEN. “Het eindejaar is beter dan in 2016. Wij hebben twee grote problemen. Frankrijk moet opnieuw meer buitenlandse toeristen lokken. En door de brexit devalueerde het pond met een vijfde. Wij verkochten 2 miljoen flessen in het Verenigd Koninkrijk. De verkoop daar zal pas verbeteren als het pond weer klimt. Champagne is jammer genoeg geen crisisbestendig product.

“Maar de verkoop in de rest van de wereld loopt lekker. De champagnestreek zal in 2017 ruim 310 miljoen flessen verkopen. In de Verenigde Staten, Japan, Australië en Duitsland draait de economie goed. Daar knallen dus ook meer champagnekurken. En in de groeilanden stijgt onze verkoop met 30 procent per jaar. We kunnen de vraag nauwelijks bijbenen.”

En toch kan champagne niet meer massaal groeien. De champagnestreek telt 34.000 hectare en enkel daar kan je champagne maken.

VRANKEN. “De groei van champagne is voorbij. Er kan misschien nog een beetje oppervlakte bij komen, maar daar houdt het mee op. De kwaliteit van de druiven en het rendement per hectare zijn fors verbeterd. De technieken zijn er sterk op vooruitgegaan. Van 310 miljoen flessen per jaar op dit moment, gaan we naar maximaal 330 of 340 miljoen flessen. Dat wordt de natuurlijke grens voor champagne. Ook het pesticideverbod speelt mee.”

Verwacht wordt dat de druivenopbrengst tot een vijfde zou zakken door dat verbod.

VRANKEN. “Het pesticideverbod is verplicht door de Europese Commissie. Maar sommige plantenziektes kunnen we niet natuurlijk bestrijden. Met als resultaat een daling van de druivenopbrengst met een vijfde. In vergelijking met 2000 zullen we zelfs 40 procent verliezen. De champagneprijs zal dus onvermijdelijk stijgen. Champagne wordt nog meer dan vandaag een echt luxeproduct.”

Voor de grote champagnehuizen misschien. Er zijn nog altijd 19.000 wijnboeren voor amper 34.000 hectare. Hoe is dat rendabel?

VRANKEN. “16.500 wijnboeren bewerken zelf hun gronden. Er zijn dus meer eigenaars van gronden. Maar het aantal wijnboeren daalt slechts heel langzaam, want een familie kan goed leven met twee hectare landbouwgrond. Vooral het vastgoed heeft waarde. Een hectare grond met geplante wijnstokken voor champagne grand cru is 2 miljoen euro waard. Jaarlijks wisselen minder dan 80 hectare van eigenaar. En als er dan toch grond wordt verkocht, heeft een vehikel van de Franse overheid een voorkooprecht. De wijngaarden worden dan verpacht aan jonge wijnboeren.”

'De champagneprijs zal stijgen. Het wordt nog meer een luxeproduct'
© jaarverslagen Vranken-Pommery

Vranken Pommery groeit wel in een nieuw segment: mousserende wijnen in Camargue en Californië.

VRANKEN. “Wij kennen iets van wijn met bubbels. Mousserende wijn wordt op dezelfde manier gemaakt als champagne. En die markt is gigantisch, met een consumptie van 4 miljard flessen per jaar. Duitsland consumeert elk jaar 350 miljoen flessen sekt, Rusland 450 miljoen flessen. Onze verkoop is dit jaar gestart, met alleen al in de Camargue 650.000 flessen. In enkele jaren worden dat er miljoenen per jaar.”

En het kwaliteitsverschil met champagne?

VRANKEN. “Dat is immens. De krijtgronden in champagne gaan tot 300 meter diep. Die leveren de zeer bijzondere smaak. Diezelfde smaak krijg je niet in de Verenigde Staten. Het zijn ook bubbels, maar het is helemaal anders. Helemaal bovenaan in de piramide prijkt champagne. Maar daaronder is nog veel plaats voor andere schuimwijn.”

Cava bijvoorbeeld. Is die drank meer en meer een concurrent voor champagne?

VRANKEN. “Nee. Champagne heeft geen concurrentie. Een fles champagne kost 20 tot 30 euro in de winkelrekken, een fles cava 5 tot 10 euro. Dat is een ander product, net als de schuimwijnen uit de Verenigde Staten. Daar betaal je gemiddeld 45 dollar voor een fles champagne. Schuimwijnen kosten de helft: 20 tot 25 dollar voor een fles.”

Wanneer geraakt Frankrijk bevrijd van zijn juk van neerslachtigheid?

VRANKEN. “Ach, la morosité. Ze is er nog. Maar veel belangrijker: de Fransen krijgen er weer zin in. Paris s’éveille. Het bruist opnieuw in Parijs. Langzaamaan gaat het beter met Frankrijk. Het optimisme bij de Franse bedrijfsleiders groeit. Eindelijk. Na tien slechte jaren.”

Heeft Frankrijk nog troeven ?

VRANKEN. “De grote troef van de Fransen is de kennis van luxeproducten. Ze weten ook hoe ze die wereldwijd kunnen verkopen. Welke landen hebben nog luxeproducten van hoge kwaliteit? Je vindt ze nog een beetje in Italië. Frankrijk speelt een centrale rol. Dat komt door die eeuwenoude gerijpte en gevormde Franse cultuur. Zo zijn er niet veel landen in de wereld. Frankrijk speelde eeuwenlang een leidersrol in de wereld. Het land wordt daar nog altijd sterk voor gewaardeerd.”

Gewaardeerd? Volgens critici dringt Frankrijk zijn cultuur op.

VRANKEN. “Nee, Frankrijk is een lokker. Je wordt heel gemakkelijk Parisien en Fransman, omdat het land je snel aanvaardt. Oké, ik word in de champagnestreek nog steeds ‘de Belg’ genoemd. Maar ik ben wel bestuurder in alle belangrijke wijnbouwverenigingen in Frankrijk. De andere bestuurders vragen altijd mijn advies als het over België gaat. ‘Paul, qu’est-ce que tu en penses?‘ Ik zeg dan dat ik het niet weet, want ik ben al 46 jaar weg uit België. Ik ben een geassimileerde Fransman. Zelfs meer dan dat: ik ben de speciale gezant voor de belangen van de champagnestreek bij het ministerie van Landbouw. Dat toont toch aan dat Frankrijk alle mensen aanvaardt als Fransman, zelfs als ze dat niet zijn.”

Wat zijn de uitdagingen voor Frankrijk?

VRANKEN. “De Europese Unie nieuw leven inblazen. Frankrijk moet een belangrijk centrum blijven in Europa. Als Emmanuel Macron niet tot Franse president was verkozen, was de Europese Unie misschien wel uiteengespat. Frankrijk moet zichzelf kunnen blijven in een groter Europees geheel.”

Is de Duitse economische hoogconjunctuur een voorbeeld voor Frankrijk?

VRANKEN. “Frankrijk moet zijn model niet elders zoeken. Het kan zichzelf heruitvinden. Het land heeft voldoende eigen energie. Het heeft weinig zin dat Frankrijk de sterke Duitse industrie en machinebouw gaat kopiëren. Frankrijk is zelf creatief genoeg. Ondernemers moeten opnieuw voldoende ruimte krijgen. Ze werden jaren geremd door te veel overheidsbemoeienis. Met belastingtarieven tot 65 procent op het inkomen. Dat is onaanvaardbaar. Het beste bewijs daarvan was dat duizenden Fransen naar Brussel emigreerden.”

Bent u optimistisch over Frankrijk?

VRANKEN. “Zeker. Maar we hadden wel een nieuwe president nodig. Iemand die ook durft te zeggen waar het op staat, en geen zaken wil verbloemen.”

U ontmoette president Macron eind september in het Elysée.

VRANKEN. “De president ontving toen 200 mensen uit de Franse horeca in zijn ambtswoning. Macron eiste opnieuw een plek voor de Franse gastronomie in de wereld. Hij gaf een uitstekende indruk. En niet te vergeten: hij is jong. Een veertiger, in de bloei van zijn leven.”

Over jong zijn gesproken. U bent 69. Wanneer komt uw opvolger aan het roer?

VRANKEN. “Ik denk nog lang niet aan stoppen (schalks lachje). Uiteraard hoop ik dat mijn kinderen me op een dag zullen opvolgen. Mijn dochter Maïlys leidt onze Amerikaanse activiteiten. En ik ben omringd door een heel sterk directiecomité. Als ik er morgen niet meer ben, kan het bedrijf zonder problemen voort.”

Vranken Pommery

· Producent van champagne, roséwijnen en porto

· Beursgenoteerd in Brussel en Parijs

· 72 procent van de aandelen is in familiale handen

· De belangrijkste champagnemerken zijn Pommery, Vranken, Heidsieck en Charles Lafitte

· Met 6 procent marktaandeel het nummer twee in champagne, na LVHM (20 % marktaandeel)

· Champagne maakt 81 procent van de omzet (46% export)

· 1800 hectare wijngaarden in de champagnestreek

· Ruim de helft van de omzet wordt gehaald in december en januari

Paul-François Vranken

De familie Vranken komt uit Sint-Truiden, maar Paul-François Vranken groeide op in Luik. Zijn oom was de algemeen directeur van Porsche in België. Paul-François is nog altijd een intimus van Roland D’Ieteren, de voormalige topman en hoofdaandeelhouder van de gelijknamige autogroep, die Porsche in België verkoopt.


In 1971 trok Paul-François Vranken naar Frankrijk en de champagnestreek. Hij leerde de stiel als verkoper van andere champagnemerken. In 1976 startte hij met zijn eigen merk, Vranken. Daarna volgden zeventien overnames van diverse wijnhuizen, met als mijlpalen de overnames van de internationale premiummerken Heidsieck (1996) en Pommery (2002). In 2008 werd hij verkozen tot Manager de l’Année door ons zusterblad Trends-Tendances.


Paul-François Vranken werd een vernieuwer in het gesloten champagnewereldje. Hij maakte van champagne een aperitiefdrank. Voordien werd champagne na de maaltijd gedronken. Verkoop in de supermarkten was vloeken in de kerk, want le plus célèbre des vins was de godendrank voor de elite. Hij lanceerde kleinere flesjes: Pop van Pommery is goed voor anderhalf miljoen flesjes per jaar. “En toch werd ik niet bekeken als de indringer”, vindt Paul-François Vranken. “Ik bleef jarenlang onder de radar. Van 1976 tot 1992 kende geen enkel champagnehuis mij. Ik was gewoon te klein. Toen begonnen de interviews in de Belgische media over die buitenlander in de champagnestreek. In 1992 hadden we al een belangrijk marktaandeel. Maar Vranken is een Vlaamse naam. In Frankrijk zei men aanvankelijk ‘Vankren’. ‘Vr’ uitspreken bleek onmogelijk. Vandaag is mijn naam eindelijk ingeburgerd. In alle Franse mediadossiers over champagne wordt Vranken vermeld. Ce qui est formidable! We staan nu op hetzelfde niveau als de andere champagnehuizen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content