Vanaf morgen treedt het nieuwe systeem van juridische tweedelijnsbijstand in voege. “Bedoeling is om het systeem van pro Deo-advocaten rechtvaardiger en betaalbaarder te maken”, klinkt het bij Koen Geens (CD&V), minister van Justitie.
Volgens Geens zal het nieuwe systeem veel rechtvaardiger zijn omdat mensen die echt nood hebben aan juridische tweedelijnsbijstand daar langer een beroep op gaan kunnen doen. Daarbij worden mensen die over voldoende financiële middelen beschikken uitgesloten.
Het gerecht zal voortaan niet langer uitsluitend rekening houden met de inkomsten maar met alle bestaansmiddelen, zoals inkomsten uit arbeid, roerende goederen en spaargelden waar het iemand een pro Deo-advocaat toekent.
Correcte vergoeding
Wie gebruikt maakt van zo’n advocaat zal 50 euro moeten betalen. “Deze bijdrage beoogt de begunstigde te responsabiliseren bij zijn keuze om een geschillenprocedure te voeren, bijvoorbeeld wanneer de kansen op succes van de procedure onbestaande zijn. Er worden vrijstellingen bepaald die moeten vermijden dat de toegang tot justitie wordt belemmerd”, laat Geens weten in een persbericht.
De minister heeft eveneens gesleuteld aan de vergoeding voor pro Deo-advocaten. Zij krijgen een vergoeding op basis van een aantal punten, de zogenaamde nomeclatuur. Die vergoedingen zullen voortaan beter aansluiten bij op de huidige reële tijdsbesteding door de advocaat. Advocaten zullen in de toekomst ook strenger gecontroleerd worden op het aantal punten dat ze voor het gedane werk krijgen. Zo kunnen de advocaten meer punten krijgen als ze gerechtsprocedure kunnen vermijden door een bemiddeling in goede banen te leiden. “Dit stimuleert de advocaten om bemiddeling aan te wenden én te doen slagen”, aldus Geens.
Misbruik asielaanvragen stoppen
Het nieuwe puntensysteem moet eveneens misbruiken bij asielaanvragen stoppen. Pro Deo-advocaat krijgen voortaan slechts 3 punten – 1 punt is 25 euro waard – voor het bijwonen van een verhoor bij het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtingen en Staatslozen (CGVS) in plaats van 15 vandaag.
Bij meervoudige asielaanvragen wordt de puntenvergoeding verminderd wanneer er geen nieuwe elementen worden aangehaald. Bij kennelijke onrechtmatige beroepen of beroepen die wegens fouten niet op de rol geplaatst worden, krijgt de advocaat zelfs geen vergoeding meer.
Theo Francken reageert op zijn blog opgetogen over de hervorming. “Na vele mislukte pogingen in het verleden wordt ein-de-lijk komaf gemaakt met de lucratieve asiel- en migratiebusiness via het pro Deostelstel. Iedereen blijft recht hebben op een pro Deo-advocaat maar de misbruiken en procedureslagen worden financieel fors ontmoedigd”, aldus de N-VA-staatssecretaris. Hij hoopt dat mede hierdoor alle achterstand in vreemdelingenzaken tegen eind 2017 zo goed als weggewerkt zal zijn.
“Ik ben blij dat ik samen met de ordes van advocaten een hervorming van het puntensysteem heb kunnen realiseren. Samen zorgen wij ervoor dat de toegang tot justitie gegarandeerd blijft, ook voor kwetsbare groepen”, Besluit Geens. (NS)
