Van de mijn tot in de kluis: drie manieren om te beleggen in edelmetaal

Goud is sinds Nieuwjaar aan een forse rally bezig. Wat brengt de rest van 2016 en 2017? En wat is de beste manier om uw geld in het edelmetaal te investeren?

Het zal Gouden Greg worst wezen, maar de goudprijs is sinds eind vorig jaar met bijna 30 procent gestegen, tot boven 1330 dollar per ounce. We zijn nog altijd ver verwijderd van het hoogtepunt van 1900 dollar per ounce in 2011, maar wie eind vorig jaar of begin dit jaar goud of goudmijnen kocht, deed, nu ja, gouden zaken.

George Soros kocht beide, zo bleek uit de rapportering van Soros Fund Management, dat 30 miljard dollar beheert voor Soros en zijn familie. Soros is sinds 2000 niet meer actief als trader, maar de 85-jarige kwam naar verluidt terug uit zijn pensioen om goud en goudmijnen te kopen en – vooral Amerikaanse – aandelen te verkopen. Volgens de legende kwam Soros in 2007 ook al een keer terug uit pensioen om geld te verdienen aan een crash van de Amerikaanse huizenmarkt.

Soros kocht in de eerste drie maanden van het jaar 1,05 miljoen deelbewijzen van SPDR Gold Trust, die nu ongeveer 128 dollar per stuk waard zijn. SPDR Gold Trust is een tracker die de goudprijs volgt, waarbij ook daadwerkelijk goudstaven gekocht worden met het geld van beleggers, wat niet bij alle trackers het geval is. Soros verwierf ook 19 miljoen aandelen van Barrick Gold, ‘s werelds grootste goudproducent, die nu ongeveer tegen 21,5 dollar per stuk noteren. Het gaat om een belegging in goud en goudmijnen, die nu meer dan een half miljard dollar waard is.

De legendarische speculant staat wereldwijd bekend om zijn gok tegen het Britse pond. Hij vond dat het pond tegen een te hoge koers aan de Duitse mark was gekoppeld en verdiende 1 miljard dollar aan zijn beleggingen toen hij in 1992 gelijk kreeg. Hij verdient nu weer geld aan een miskleun van de Britten, want de onzekerheid veroorzaakt door het brexit-referendum is een van de vele redenen waarom goud – en bij uitbreiding goudmijnen – sinds Nieuwjaar in de lift zit.

Is het te laat om te kopen?

Georgette Boele, de goud- en valutaspecialist van ABN AMRO, verwacht een dipje van de goudprijs eind dit jaar of begin volgend jaar. “Maar het zal een tijdelijke correctie zijn”, legt Boele uit. “Want voor het einde van 2017 mik ik op een goudprijs van 1450 dollar per ounce.” Volgens het gespecialiseerde magazine Metal Bulletin was de Nederlandse vorig jaar de beste voorspeller van de goudprijs, met een accuraatheid van 96,27 procent.

De rush op goud kwam toch enigszins onverwacht voor Boele. Begin december hield ze nog rekening met een verdere daling van de goudprijs tot 900 dollar per ounce. Op 17 februari keerde ze haar kar. “Ik sta al enkele jaren sceptisch tegenover de prijzen van edele metalen, maar nu ben ik optimistisch geworden. Ik verwacht dit jaar een rally van de goudprijs tot 1300 dollar per ounce en van de zilverprijs tot 16,5 dollar per ounce”, schreef Boele in februari. Voor de komende jaren is Boele nog altijd positief over goud.

“We zijn niet gehaast om achter de goudrally aan te lopen”, schrijft Alexander Hacking, analist van Citi Research, in een rapport. “Er zijn veel te veel beleggers op gesprongen, en als die beginnen te verkopen, dan kan de goudprijs plots snel naar beneden gaan.” Hacking verwijst naar het recordaantal beleggingen in goud dat uitstaat bij de gespecialiseerde goudbeurs Comex. Comex telt elke dag hoeveel geld beleggers inzetten op een verdere stijging of een daling van de goudprijs. Citi verwacht in 2017 een terugval van de goudprijs naar 1249 dollar per ounce en van zilver naar 17 dollar per ounce.

Hacking ziet wel nog iets in goud- mijnenuitbaters. “De voorbije tien jaar hinkten goudmijnen achter op de goudprijs. De goudprijs verdubbelde, terwijl de GDX Gold Miners Index 20 procent zakte, exclusief dividenden. De komende tien jaar worden beter voor goudmijnen.” Ondanks de rally van goudmijnen denkt Hacking dat de koersen nog kunnen stijgen, omdat de sector nog steeds in herstructureringsmodus zit. De bedrijven krijgen meer cash binnen dankzij de stijgende goudprijs, en letten tegelijk nog altijd op de kleintjes.

De Citi-analist kleeft een koopadvies op Barrick Gold, de favoriet van Soros, en op Newmont Mining. Volgens Hacking gaan ze meer dan andere bedrijven voor kwaliteit, in plaats van voor kwantiteit, en hechten ze meer belang aan waardecreatie voor de aandeelhouders. “De lagekostenmijnen van Barrick Gold zijn de best renderende in de sector”, stelt Hacking. “Newmont Mining heeft dan weer de meeste financiële ruimte om iets terug te geven aan de aandeelhouders in de vorm van dividenden of de inkoop van eigen aandelen.” Het aandeel van Barrick Gold ging dit jaar al maal drie, het aandeel van Newmont Mining maal 2,5.

Dollar en goud zijn concurrenten

Boele en Hacking zijn het niet helemaal eens over de richting die de goudprijs de komende maanden en jaren uit zal gaan. Maar ze zijn het er wel over eens dat de Amerikaanse dollar de allesbepalende factor is. Goud noteert op de internationale markten in dollar. De goudprijs bereikte in dollar zijn hoogtepunt in september 2011 op 1900 dollar per ounce, terwijl de prijs in euro zijn hoogtepunt pas een jaar later aantikte op 1378 euro per ounce. Voor Belgische beleggers is de goudprijs in euro van tel.

Citi Research stopte een heleboel variabelen in een model en kwam tot de conclusie dat de Amerikaanse dollar veruit de beste voorspeller was in de periode 2000 tot mei 2016. Volgens Boele is de goudprijs sinds de introductie van trackers of ETF’s die de goudprijs schaduwen – ergens eind 2003 – nog gevoeliger geworden aan waardeschommelingen van de dollar. Dankzij trackers kan zowat iedereen in enkele muisklikken goud kopen. Voordien konden enkel professionele beleggers in goud investeren via futures of andere afgeleide producten. “Sinds 2004 is er een heel sterke negatieve correlatie tussen de goudprijs en de Amerikaanse dollar. We zien nog maar zelden de dollar en de goudprijs tegelijk stijgen en dat gebeurt enkel als de risicoaversie groot is”, zegt Boele.

“De Amerikaanse dollar en goud zijn in feite concurrenten”, legt Boele uit. “Het zijn allebei veilige havens, waar beleggers naartoe vluchten bij storm op de financiële markten. Hun waarde hangt af van de rente-evolutie. In echte paniekmomenten, als de liquiditeit opdroogt, dan zullen beleggers teruggrijpen naar de dollar omdat die het meest verhandelt.” Volgens Boele is de trend voor de Amerikaanse dollar negatief geworden. Boele: “Ik ben ervan overtuigd dat het hoogtepunt van de dollar achter ons ligt.”

Liever geen rente, dan negatieve rente

Ook als de Amerikaanse centrale bank de rente verhoogt, zullen beleggers de voorkeur geven aan de dollar boven goud, klinkt het bij Citi. Elke renteverhoging in 2016 is slecht nieuws voor de goudprijs. Een aanhoudend lage rente is goed nieuws voor goud.

Eind vorig jaar hadden de Amerikaanse centrale bankiers na een eerste renteverhoging nog gehint op vier bijkomende renteverhogingen in 2016, maar daar kwam tot nu toe niets van in huis. De economische vooruitzichten voor ‘s werelds grootste economie en de wereldeconomie verslechterden en dat noopte centrale bankiers tot voorzichtigheid.

“Wie goud koopt, strijkt 0 euro rente op. Dat is in normale tijden een nadeel, maar in tijden van nulrente of zelfs negatieve rente een voordeel. Je moet tenminste geen geld betalen om je geld veilig te parkeren”, zegt Boele. Goud is wel een risicovoller belegging dan obligaties. De belofte dat je op de vervaldag je geld terugkrijgt, is er wel bij obligaties maar niet bij goud. Volgens Tradeweb, een groot elektronisch platform voor buitenbeurshandel in obligaties, zijn al voor 12.600 miljard dollar obligaties met een negatief rendement te koop op de markt. Dat betekent dat beleggers bereid zijn een vergoeding te betalen aan overheden om hun geld een aantal jaren veilig te bewaren, terwijl ze normaal een rente krijgen wanneer ze geld uitlenen aan overheden.

Het einde van de lage rentevoeten is nog niet in zicht. De Bank of England voegde zich bij het rijtje van centrale banken die verwoed obligaties opkopen om de deflatie te bestrijden en de economie aan te zwengelen. Boele is er niet van overtuigd dat een renteverhoging van de Fed per se slecht nieuws is. Ze verwacht geen renteverhogingen meer dit jaar en drie volgend jaar. Als de rente geleidelijk wordt opgetrokken, dan kunnen beleggers eraan wennen. “Het meest negatieve scenario voor goud is dat de Fed de rente verhoogt, omdat de Amerikaanse economie bovengemiddeld groeit en de reële rente stijgt. Volgend jaar verwacht ik een gematigde groei en wat hogere inflatie. Daardoor zal de rente na aftrek van inflatie laag blijven en misschien zelfs ietwat dalen. Dat is positief voor goud en een tegenwind voor de dollar.”

Wat is de beste manier om in goud te beleggen?

U kunt goudstaven of -munten kopen (lees blz. 100), maar er zijn nog manieren om in goud te beleggen.

Wanneer u een tracker op de goudprijs wil kopen, dan koopt u het best eentje met goudstaven als onderliggende belegging zoals ETFS Physical Gold, Gold Bullion Securities of iShares Gold Trust. In principe betaalt u geen meerwaardebelasting (27%) wanneer u aandelen in een tracker die in fysiek goud belegt, verkoopt. Bij sommige andere trackers betaalt u die belasting wel. U betaalt wel beurstaksen: 0,27 procent op de aan- en verkoop van fysieke goudtrackers die niet gere-gistreerd zijn in België.

Voor Belgische beleggers kan het raadzaam zijn een goudtracker uit te kiezen die in euro noteert. Zo niet, moet u de dollars die u overhoudt na de verkoop van uw tracker nog wisselen in euro’s en daar kunnen extra kosten mee gemoeid zijn.

U kunt ook individuele aandelen kopen in goudmijnen, een tracker op goudmijnen of een fonds dat investeert in goudmijnen. We spraken erover met de Belg Boris Cukon, die samen met Vincent Vandamme Isatis Investment Global Natural Resources Flexible beheert. Hun fonds belegt in aandelen van bedrijven die actief zijn in de grondstoffensector. Er zitten drie goudbedrijven in de topvijfposities van het fonds. Na vijf magere jaren lijkt 2016 een grandcrujaar: de deelbewijzen van het fonds zijn ruim dubbel zoveel waard als eind vorig jaar (+110%) en het fonds is daarmee het best presterende in zijn categorie dit jaar. Bekendere en grotere fondsen in dezelfde categorie zijn BlackRock World Mining Fund (+45 % sinds Nieuwjaar), JPMorgan Global Natural Resources Fund (+34%) en Carmignac Commodities (+12%).

“De mensen denken wellicht in de eerste plaats aan fysiek goud zoals munten en staven, maar er is ook een enorme instroom van geld in trackers, beursgenoteerde fondsen die de goudprijs spiegelen of die de prestaties van goudmijnen nabootsen”, zegt Cukon. “Wie resoluut voor rendement gaat, kiest beter voor goudmijnen. Maar u moet de sector wel heel goed kennen om in individuele mijnen te investeren. Mijnbouw is een moeilijke business. Als u een bepaald percentage van uw portefeuille aan goud wilt wijden, dan zou ik voorstellen de helft in fysiek goud te stoppen en de helft in goudmijnen. Ik zou me als leek niet in individuele mijnbouwverhalen storten, maar een tracker kopen. De Market Vectors Gold Miners ETF volgt de prestatie van de grote mijnen en de Market Vectors Junior Gold Miners ETF volgt de prestatie van kleinere mijnen, waar nog iets meer risico mee gemoeid is.”

Cukon is ervan overtuigd dat de toenemende onzekerheid de prijs van het edelmetaal nog hoger zal sturen. “Het stopt niet bij het referendum in het Verenigd Koninkrijk. Ook in Nederland, Frankrijk en Hongarije gaan stemmen op om een referendum over het EU-lidmaatschap te houden. De zorgen om de Italiaanse banken mag u ook in het lijstje zetten. En dan heb ik het nog niet gehad over de gigantische uitdagingen waar onze samenleving voor staat: de vergrijzing, de grote schuldenbergen van overheden, … Er zijn steeds meer onzekerheden waarmee we moeten leren te leven en er zijn steeds meer mensen die de oude status van goud als veilige haven herontdekken. Ik weet niet waar de goudprijs op korte termijn naartoe gaat, maar ik ben ervan overtuigd dat we op lange termijn een nieuwe hausse van goud beleven.”

Voor Cukon is het schaarse aanbod de belangrijkste reden om in een stijging van de goudprijs te geloven. Cukon: “Ik geloof dat er in de voorbije twee decennia niet genoeg goudaders ontdekt zijn om te voldoen aan de toekomstige vraag naar goud.” In een interview met Mining.com eind juni zei Gary Goldberg, de CEO van Newmont Mining: “We zijn een van de enige producenten die nieuwe mijnen bouwen. Wereldwijd zien we het goudmijnaanbod met zo’n 7 procent dalen tegen 2021. ”