‘Markten krijgen minder rugwind van centrale bankiers’

Analisten en strategen zijn verwonderd over de mate waarin de aandelenmarkten de aankomende wijziging in het monetaire beleid ontkennen. De obligatiemarkten zijn duidelijk veel meer op hun hoede.

Toen de voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB) Mario Draghi enkele weken geleden liet verstaan dat er ook een Europese variant van de ‘tapering’ zit aan te komen, verdubbelde de Duitse tienjarige rente in minder dan 48 uur. Bij de Belgische rente op de tienjarige overheidsobligatie kwam er zowat de helft bij. De beurzen reageerden veel rustiger. Te rustig, volgens een aantal waarnermers.

Normalisering

De impact van het heel soepele monetaire beleid op de financiële markten kan moeilijk overschat worden. Het is zonder meer de grootste drijvende kracht achter de lange en uitgesproken beursklim sinds het voorjaar van 2009. Op de eerste plaats voor Wall Street, waar we de voorbije acht jaar geen zware correctie hebben meegemaakt. De ondersteuning van de Federal Reserve stelde de beleggers gerust.

Maar die ‘abnormale’ toestand moet vroeg of laat weer genormaliseerd worden. De fameuze kwantitatieve versoepeling van de Amerikaanse centrale bank ligt al enkele jaren achter de rug en we hebben ook al vier renteverhogingen met 25 basispunten gehad. De volgende stap – Fed-voorzitter Janet Yellen heeft het deze week nog eens herhaald in het Amerikaanse parlement – is beginnen met de afbouw van de door de massale aankoop van de obligaties opgeblazen balans van de centrale bank. Ook dat zal zeer geleidelijk gebeuren om de financiële markten en het economische herstel niet al te zeer te verstoren.

Uitdaging voor 2018

De ECB koopt volgens plan nog tot het eind van dit jaar maandelijks voor 60 miljard euro aan obligaties op. Maar strategen houden er almaar meer rekening mee dat in september al wordt aangekondigd in welk tempo en met welk bedrag die aankopen in de loop van 2018 worden verminderd. De befaamde tapering dus. Met de heftige reactie op de obligatiemarkten nog vers in het geheugen zal het erop aankomen die boodschap zo goed en zo duidelijk mogelijk te brengen om uitschuivers van de markten te voorkomen.

Het afbouwen van het soepele monetaire beleid wordt volgend jaar het meest uitdagend element voor de financiële markten. Economisch ziet de toestand er gunstig uit, de vooruitzichten voor de bedrijfswinsten zijn positief. Maar of dat voldoende is om de financiële markten positief georiënteerd te houden, is een andere zaak. De uitdaging zou weleens een pak groter kunnen zijn dan vooral aandelenbeleggers vandaag inschatten.