Ivo Mechels (Testaankoop): “Opletten met gestructureerde beleggingsproducten”

Door misleidende reclame voor het product optinote multiwin doet AXA de discussie rond de gestructureerde beleggingsproducten opnieuw oplaaien. Gaat het om een geïsoleerde uitschuiver of om de veel sneller dan verhoopte terugkeer van laakbare praktijken?

Ivo Mechels (Testaankoop): “Test-Aankoop vindt hoe dan ook dat de rechten van particuliere beleggers met de voeten worden getreden en dringt aan op een grondige aanpak. Na de financiële crisis kan en mag de sector zich geen half werk meer veroorloven.”

De gestructureerde producten maakten begin de jaren ’90 hun intrede op de Belgische markt. Ze werden voorgesteld als de ideale oplossing om zekerheid en rendement te combineren en met slogans zoals “de voordelen van de beurs zonder de nadelen” werden ze snel populair als alternatief voor traditionele producten zoals kasbons en spaarrekeningen, zeker naarmate het rendement van die laatste in dalende lijn ging.

Mechels: “Veel gestructureerde producten getuigen echter van een wel heel verregaande “creativiteit” en de diverse mechanismen die worden gebruikt zijn vaak bijzonder complex. In die mate zelfs dat beleggers vaak niet meer in staat zijn om te weten aan welke risico’s ze precies zijn blootgesteld of welk rendement ze aan het einde van de rit mogen verwachten. Naast de complexiteit van de producten zelf is er de soms verraderlijke marketing en publiciteit om ze aan de man te brengen.”

Na de zware gevolgen van het faillissement van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers nam de sector zich voor om orde op zaken te stellen, maar blijkbaar zijn oude gewoontes heel moeilijk af te leren.

Mechels: “Zo richtte AXA in een recente reclame voor zijn optinote multiwin door bepaalde passages vetjes te drukken vooral de aandacht op het aspect veiligheid, terwijl het gaat om een product waarbij de intekenaars blootgesteld zijn aan kapitaalverlies. Een onaanvaardbare praktijk die beleggers minstens op het verkeerde been zet en zelfs ronduit kan misleiden. Los van dit specifieke geval en de daaruit voortvloeiende verhoogde waakzaamheid pleit Test-Aankoop algemeen voor meer transparantie en een strakkere omkadering van gestructureerde beleggingsproducten. Veelal is het voor particuliere beleggers niet mogelijk om de rendementskansen of het genomen risico nauwkeurig te beoordelen. Het is ook moeilijk om deze producten onderling met elkaar te vergelijken of om hun risico-rendementsprofiel te vergelijken met dat van andere beleggingsformules. Bijgevolg is het onmogelijk om met kennis van zaken een beslissing te nemen en zijn beleggers al te zeer afhankelijk van het commercieel discours dat hen wordt opgedist.”

Indien het niet mogelijk is om voor elk product gedetailleerde rendementskansen te berekenen (wat volgens sommige waarnemers in de praktijk moeilijk haalbaar is) zou het al een grote stap voorwaarts zijn indien kandidaat-beleggers over meer en grondigere informatie zouden beschikken.

Mechels: “Door bijvoorbeeld de reële waarde van de diverse componenten van een gestructureerd product weer te geven en de kosten die eraan verbonden zijn, en door de traceerbaarheid te garanderen van de eventuele bescherming die wordt geboden, kunnen beleggers tenminste een gefundeerde keuze maken. En indien men enkel producten zou mogen commercialiseren die een reële toegevoegde waarde bieden voor de beoogde doelgroep, dan zou dat zonder twijfel in het voordeel van alle spaarders en beleggers zijn. Als consumentenorganisatie steunt Test-Aankoop dan ook elk initiatief in die richting.”